چرا شیر مادر؟

از فواید شیر مادر خوب است بدانیم که شیر مادر تا چه اندازه برای نوزاد ارزشمند و ضروری است.

شیر دادن به نوزاد از نکاتی هست که بسیار در احادیث و اسلام به آن توجه شده است کما اینکه امام صادق فرمودند:
هیچ شیری برای تغذیه نوزاد، با برکت تر از شیر مادرش نیست.
همچنین پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
هیچ شیری برای نوزاد بهتر از شیر مادر نیست.
شیر مادر نخستین غذایی است که به نوزاد تازه متولد شده داده می شود، بنابراین کیفیت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. شیردهی ممکن است به صورت مستقیم توسط مادر و یا غیر مستقیم و از طریق شیردوش به نوزاد انجام شود. طبق توصیه های سازمان جهانی بهداشت بهتر است کودک در 6 ماه اول از طریق شیر مادر تغذیه شود و سپس در صورت آمادگی لازم از مواد غذایی جامد استفاده کند. فواید شیر مادر برای نوزاد به حدی است که آثار مثبت آن در دوران کودکی و حتی بزرگسالی کاملا مشهود است.

شیر انسان حاوی دو نوع پروتئین است. پروتئین وی و کازئین که نسبت آن ها به هم 60 به 40 است. پروتئین وی، پروتئینی خالص، طبیعی و با کیفیت بالاست و پروتئین کازئین یکی از منابع اصلی تامین کلسیم مورد نیاز بدن انسان می باشد. این تعادل پروتئینی موجب هضم سریع و آسان آن ها می شود. این دو نوع پروتئین به شدت کودک را در برابر عفونت ها محافظت می کند.
لاکتوفرین نام یک پروتئین در شیر مادر است که مانع رشد باکتری ها در دستگاه گوارش می شود.
کلستروم اولین شیری است که توسط مادر تولید می شود. یک مایع زرد رنگ سرشار از آنتی بادی که سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت و از او در برابر بیماری ها محافظت می کند. آنتی بادی نوعی پروتئین است که توسط سیستم ایمنی بدن ساخته می شود و به ویروس ها و باکتری ها حمله کرده، آن ها را از بین می برد. این شیر به شکل گیری لوله گوارشی نوزاد نیز کمک می کند. کلستروم، نوزاد را در مقابل بیماری های باکتریایی و ویروسی به ویژه آن هایی که مادر، نوزاد و خانواده بیشتر در معرض آن هستند، حفظ و از ای کولی (نوعی باکتری) و آلرژی جلوگیری می کند. مصرف ماهی به تولید چنین پروتئین هایی در شیر مادر کمک می کند.
جالب است بدانید که شیر مادر حاوی فلوراید نیز می باشد که فلوراید یک ماده ی معدنی ضروری است که مینای دندان را تقویت و از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند.

همچنین شیر مادر موجب افزایش هوش نوزاد می شود که سرشار از مواد مغذی است.
شیر مادر از بیماری هایی نظیر ذات الریه، آنفولانزا، آلرژی، عفونت گوش میانی، اسهال، سرخجه، مسمومیت غذایی، عفونت معده، سلیاک (نوعی بیماری گوارشی)، دیابت، آسم، آسیب بافت روده، سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، بیماری روده التهابی، بیماری قلبی و سرطان جلوگیری می کند.
از اختلالات روانی فرزند شما جلوگیری می کند و سلامت روان و احساس امنیت کودک را تامین می کند.
همچنین شیردهی برای مادران نیز آیتم هایی را در بر دارد که دانستن آن به شما کمک می کند تا بهترین تصمیم را در خصوص تغذیه نوزاد خود بگیرید.
اکسی توسین هورمونیست که در هنگام زایمان در بدن مادر ترشح می شود تا روند زایمان را آسان تر و از خونریزی جلوگیری کند. در طول بارداری سایز رحم از یک هلو به اندازه کل فضای شکم تغییر می کند. شیردهی با افزایش هورمون اکسی توسین موجب انقباض رحم و بازگشت آن به حالت اول می شود.
افسردگی پس از زایمان نوعی افسردگیست که کمی پس از تولد نوزاد رخ می دهد و 15 درصد از مادران را تحت تاثیر قرار می دهد. ترشح هورمون اکسی توسین در مادران شیرده از افسردگی مزمن جلوگیری می کند.
طبق مطالعات، شیردهی به مدت 12 ماه خطر ابتلا به سرطان سینه، تخمدان و رحم را تا 28 درصد کاهش می دهد. علاوه بر آن زنانی که به مدت 1 تا 2 سال به نوزادان خود شیر داده اند، 10 تا 50 درصد کمتر به فشار خون بالا، آرتریت (یک اختلال التهاب مزمن که با درد، تورم مفاصل و خستگی همراه است)، سلیاک، چربی خون، بیماری قلبی و دیابت نوع 2 دچار می شوند.
اما با همه فواید شیر مادر گاهی بدلیل شرایط مادر توصیه می شود که مادر به کودک خود شیر ندهد چرا که سلامت نوزاد ممکن است به خطر بیافتد.

در چه مواردی به نوزاد خود شیر ندهیم ؟

• مادران مبتلا به ایدز

• مادر دارای مشکلات عصبی- روانی جدی:

  مادر مبتلا به اختلالات هذیانی ممکن است به فرزند خود آسیب وارد نماید و فکر کشتن فرزند خود را در سر داشته باشد پس مراقبت از شیرخوار را باید برعهده فرد دیگری قرار داد.

• توبرکولوز:

  اگر مادر در دوران بارداری به این بیماری دچار شود، باید مادر درمان شود اما اگر مادر دچار عفونت حاد شده باشد باید از شیردهی خودداری کند و پس از دو هفته درمان شیردهی ادامه دهد. البته باید برای نوزاد نیز درمان آغاز شود.

• آبسه پستان:

  اگر پستان مادر آبسه کند، در صورت جراحی و شکافتن آبسه، تا زمانی که چرک از پستان بیرون می آید شیردهی باید متوقف شود و اگر یک پستان آبسه کند شیردهی باید از پستان سالم تا پس از فروکش کردن و بهبود آبسه ادامه یابد.

• ابتلای مادر به سل:

  اگر مادری مبتلا به سل باشد باید شیر دادن به کودک خود را قطع کند و تا دو هفته بعد از زمان شروع درمان فرزند خود را شیر ندهد، پس از این مدت مادر می تواند بدون نگرانی نوزادش را با شیر خود تغذیه کند.

• آبله مرغان:

  اگر مادر به آبله مرغان مبتلا شود، تماس شیرخوار با او سبب ابتلای شیرخوار به این بیماری می شود پس باید شیرخوار متولد شده از مادر مبتلا به آبله مرغان باید پادزهر این بیماری را در اولین فرصت دریافت کند.

• ویروس تب خال:

  اگر مادر بر روی سینه خود ضایعات پوستی ناشی از ویروس تب خال را داشت، باید از شیر دادن به نوزاد خود امتناع کند.

• شیمی درمانی مادر:

  اگر مادر به علت بیماری های مختلف تحت شیمی درمانی قرار بگیرد، نباید به فرزند خود شیر بدهد.

• استفاده از پرتو داروها:

  هنگامی که مادر مثلا برای انجام اسکن های هسته ای تیروئید، کلیه و … از پرتو داروها استفاده کند، طبق نظر پزشک نباید به فرزند خود شیر بدهد تا زمانی که پرتو دارو از بدن دفع گردد.

• آنفلوانزای H1N1 ( آنفلوانزای خوکی):

  مادر مبتلا به آنفلوانزای خوکی، می تواند شیرش را بدوشد و شخص دیگری که بیمار نیست آن را به شیرخوار بدهد. در صورت درمان مادر با داروی ضد ویروس شیردهی منعی ندارد. مادرانی که به منظور پیشگیری از ابتلا به انفلوانزا دارو مصرف می کنند باید شیردهی از پستان را تا زمانی که علایم انفلوانزا (تب، سرفه و گلودرد) را نداشته باشند، ادامه دهند.