فرق بچه های آی وی اف و طبیعی
محبوبیت لقاح مصنوعی (آی وی اف)، برای درمان نا باروری زوجین روز به روز بیشتر می گردد.
آی وی اف (IVF) چیست و چگونه انجام می شود؟
یکی از روش های پزشکی برای بارداری است که در آن تخمک به وسیله اسپرم در خارج از بدن و در محیط آزمایشگاهی بارور می گردد. از این روش که به آن لقاح آزمایشگاهی نیز می گویند برای درمان ناباروری استفاده می شود. وضعیتی که در آن، زوجین بعد از یک سال تلاش نتوانند بچه دار شوند را نا باروری می گویند. از آی وی اف برای پیشگیری از انتقال مشکلات ژنتیکی نیز استفاده می شود.
چه زمانی آی وی اف گزینه ی مناسبی برای باروری می باشد؟
- اختلالات تخمک گذاری
- انسداد لوله ی فالوپ
- فیبروئید رحم
- اندومتریوز
- مشکلات اسپرم
- اختلالات ژنتیکی
- نا باروری بدون علت
- جراحی های پیشین برای جلوگیری از بارداری
آی وی اف را می توان هم با استفاده از تخمک و اسپرم خود زوجین و یا هم، با اسپرم و تخمک اهدایی انجام داد. گاهی اوقات می توان از رحم اجاره ای نیز برای انجام این کار استفاده کرد. شانس فرد برای داشتن کودک سالم در روش آی وی اف به عوامل مختلفی مانند: سن و علت نا باروری بستگی دارد.
در روش آی وی اف، تخمدان ها را برای اینکه بیشترین میزان تخمک را تولید کنند با دارو های هورمونی تحریک می کنند. سپس تخمک ها را (برای لقاح در بیرون از بدن مادر) با استفاده از یک سوزن خاص در محیطی که اسپرم در آن است قرار می دهند. در صورتی که این پروسه با موفقیت انجام شود، برای مدتی جنین را در محیط تخصصی پرورش می دهند تا به مرحله ی انتقال برسد، سپس با روش های تخصصی جنین را درون رحم برای ادامه ی رشد قرار می دهند.
انواع روش های آی وی اف
با اینکه روش های مختلفی برای انجام لقاح مصنوعی وجود دارد، باز هم پزشک بر اساس تشخیص خود می تواند هر روشی که مناسب تر است را انتخاب نماید. در ادامه دو روش مرسوم میکرو اینجکشن و کلاسیک را بیان خواهیم کرد.
داستان میکی موس دیزنی لند و لباس برگ سبز
- میکرو اینجکشن
در این روش با استفاده از دستگاهی با همین نام، انتقال اسپرم به داخل تخمک صورت می گیرد. در این روش نیز از طریق هورمون درمانی تخمدان ها، تولید تخمک ها زیاد شده و سپس جمع آوری می شوند، پس از آن اسپرم ها را از نمونه ی منی جدا کرده و در محیط آزمایشگاهی به داخل تخمک تزریق می کنند. اگر تنها یک اسپرم سالم وجود داشته باشد و حتی فرد دارای لوله های رحمی نیز نباشد عمل میکرو اینجکشن انجام پذیر است. میکرو اینجکشن اصولا برای زوج هایی انجام می شود که عامل ناباروری مرد می باشد. کم تحرکی اسپرم، تعداد کم اسپرم و افرادی نیز که عمل وازکتومی انجام داده اند می توانند از این روش استفاده کنند.
- کلاسیک یا آزمایشگاهی
در روش کلاسیک، بعد از تحریک تخمدان ها با استفاده از دارو های هورمونی، تخمک ها را با استفاده از یک سوزن خاص در محیطی که اسپرم در آن است قرار می دهند تا عمل لقاح صورت بگیرد. سپس جنین تشکیل شده را تحت شرایط خاصی درون رحم مادر قرار داده تا بقیه مراحل رشد را طی کند.
تفاوت آی وی اف در روش میکرو اینجکشن و لقاح آزمایشگاهی
تنها تفاوت این دو روش در مرحله ی لقاح می باشد. در آی وی اف، لقاح به صورت آزمایشگاهی انجام می شود و اسپرم های با کیفیت بعد از جدا شدن در محیط آزمایشگاه با تخمک لقاح داده می شوند. در روش میکرو اینجکشن، حتی یک اسپرم سالم را با تخمک لقاح می دهند، بدون اینکه مشکلی پیش بیاید. روش آی وی اف اولین انتخاب پزشک برای درمان نا باروری می باشد و به طور معمول، میکرو اینجکشن اولین انتخاب پزشکان نیست.
تفاوت کودکان آی وی اف و طبیعی
- از نظر بارداری
اصلی ترین تفاوت کودکان طبیعی و آی وی اف در روش بارداری آن ها است. در کودکانی که به صورت طبیعی به دنیا می آیند، لقاح در بدن مادر انجام می شود اما در کودکانی که به روش آی وی اف به دنیا می آیند لقاح در بیرون از بدن مادر انجام می گیرد. در واقع مهم ترین تفاوت در زمان انجام لقاح می باشد.
- زایمان
در برخی از تحقیقات مشاهده شده که در زنان باردار به روش آی وی اف احتمال زایمان زود رس بیشتر است. علت این موضوع کاملا مشخص نیست اما می تواند به دلیل تفاوت رشد جنین درون رحم مادر باشد.
- پایین بودن وزن نوزاد هنگام تولد
کاهش وزن نوزاد به هنگام تولد یکی دیگر از تفاوت این کودکان با کودکان طبیعی می باشد. البته قابل ذکر است که این تفاوت در همه ی موارد دیده نمی شود. وزن پایین در هنگام تولد می تواند منجر به مشکلات فشار خون در آینده شود.
- ضریب هوشی
طبق نتایج تحقیقات بسیاری که روی کودکان به دنیا آمده به روش آی وی اف انجام شده است، ضریب هوشی این کودکان با کودکان طبیعی تفاوتی ندارد.
- محققان انگلیسی، در تحقیقات اخیر خود به این نتیجه رسیدند که کودکانی که به روش آی وی اف به دنیا می آیند، در مدرسه عملکرد بهتری دارند اما در سنین نوجوانی بیشتر مستعد ابتلا به اضطراب و افسردگی می باشند.
تغذیه در دوران بارداری
دوران بارداری طبیعی و بارداری با آی وی اف متفاوت است؟
دوران بارداری در هر دو گروه نسبتا حساس است اما در خانم هایی که با روش آی وی اف باردار شده اند میزان حساسیت بیشتر است و ممکن است نیاز به استراحت بیشتری داشته باشند. زمانی که جنین درون رحم کاشته می شود ادامه ی بارداری کاملا مشابه دوران بارداری به روش طبیعی می باشد و میزان سقط جنین، زایمان زود رس و سایر شرایطی که بارداری را به یک بارداری پر خطر تبدیل می کند یکسان است. البته گاهی اوقات احتمال زایمان زود رس در روش آی وی اف بیشتر است.
تاثیر آی وی اف در بروز اختلال در نوزادان
گاهی به علت مصرف دارو های هورمونی برای تحریک تخمدان ها و تولید تخمک بیشتر، تخمدان ها بیش از حد طبیعی بزرگ می شوند و به دنبال آن مشکلاتی رخ می دهد. سر گیجه، افزایش وزن، تهوع و استفراغ و درد لگن از علائم آن می باشد. گاهی در روش آی وی اف چند جنین درون رحم مادر کاشته می شود و منجر به دو قلو زایی و چند قلویی می گردد و به دنبال آن کودکانی با وزن پایین متولد می شوند. مطالعات نشان داده اند که کودک به دنیا آمده از طریق آی وی اف، 25/1 برابر بیشتر از کودک طبیعی به اختلالات مادر زادی دچار می گردد. علاوه بر این، در نوزادان به دنیا آمده با این روش احتمال بروز مشکلات قلب، چشم، اندام تولید مثل و سیستم ادرار افزایش می یابد. به طور معمول در روش آی وی اف هنگام انتقال جنین به درون رحم مادر، با کیفیت ترین و بهترین جنین ها انتقال داده می شوند، اما میزان سالم بودن جنین و ناهنجاری جنین از نظر ژنتیکی و ساختاری، مانند روش طبیعی می باشد.
در بارداری به روش آی وی اف، آزمایشات غربالگری همانند بارداری طبیعی انجام می شود.
سخن آخر
زوجینی که پس از شش ماه تا یک سال تلاش هنوز باردار نشده اند می توانند با مراجعه به پزشک متخصص زنان از علت نا باروری خود مطلع شده و در صورتی که قادر به بارداری به روش طبیعی نمی باشند روش های مختلفی برای درمان نا باروری را امتحان نمایند. برخی افراد تحت درمان های ساده تر مانند تحریک تخمدان با دارو و IUI قرار می گیرند و در صورت باردار نشدن روش آی وی اف به آن ها پیشنهاد می شود. با این که روش آی وی اف ممکن است هزینه بر و تهاجمی باشد اما کودکانی که به این روش به دنیا می آیند از نظر ذهنی و ضریب هوشی تفاوتی با کودکانی که طبیعی به دنیا می آیند ندارند. لازم است قبل از انجام هر کاری با متخصص مربوطه که در این زمینه تجربه و علم کافی داشته باشد مشورت کرده و در مراکز معتبر به این کار اقدام نمایید.