یادگیری زبان دوم را از چه سنی آغاز کنیم؟

یکی از آرزوهای همه‌ی ما، به دو یا چند زبان صحبت کردن است. به همین خاطر تلاش‌های فراوانی می‌کنیم تا زبان مورد نظر خود را بیاموزیم.

گاهی موفق می شویم و گاهی نیز موفق نمی شویم. زیرا در سنین بالا، آموزش و یادگیری برای انسان ها، بسیار سخت تر از دوران کودکی می باشد. بدین دلیل است که گفته می شود هر آنچه در کودکی یادگرفته شود، بیشتر و بهتر در ذهن انسان نقش بسته و ماناتر می شود.
بسیاری از کار شناسان اعتقاد دارند که هرچه زبان دوم در سنین پایین تری به کودک آموزش داده شود احتمال این که کودک در سال های بعد در یادگیری این زبان موفق تر باشد، بیشتر است.
طبق تحقیقات انجام شده، کودکانی که به یادگیری زبان دوم می پردازند، از هوش اجتماعی بالاتری برخوردار هستند.
در پی بررسی مقاله منتشر شده در سال 1996 در روزنامه نیوز ویک، کودکانی که پس از 10 سالگی شروع به آموزش زبان دوم می کنند، کمتر از کودکانی که پیش از 10 سالگی به آموزش زبان پرداخته اند مسلط به صحبت و لهجه آن زبان می باشند. طبق این تحقیقات، کودکانی که پیش از 10 سالگی به یادگیری زبان دوم پرداخته اند، آن زبان را همانند زبان مادری خود در ذهن می سپارند و فراموش نخواهند کرد.
زیرا طبق گفته کار شناسان آموزش کودک و زبان شناسی تغییرات فیزیولوژیکی که در مغز کودکان در سنین نوجوانی رخ می دهد منجر می شود یادگیری در آن ها سریع تر و لهجه آن ها نزدیک تر به لهجه زبان اصلی باشد.

واقعا بهترین سن برای آموزش زبان دوم چه زمانی است؟

نظرات متفاوتی درباره آموزش زبان دوم به کودکان وجود دارد که می توان آن ها را به سه دسته تقسیم کرد:

1) به اعتقاد برخی کارشناسان، بهترین سن برای آموزش زبان دوم بین 11 تا 13 سالگی است.

برخی کارشناسان معتقدند بازه سنی 11 تا 13 سال، بهترین زمان برای یادگیری زبان دوم در کودکان است. زیرا آن ها معتقدند در این سن کودک به صورت کامل به زبان اول خود مسلط شده است و توانایی کامل در خواندن و نوشتن را دارد. در این سن کودک می تواند با کمک گرفتن از زبان اول خود، زبان دوم را نیز بیاموزد.
اما این نظریه مخالفان زیادی را نیز به دنبال دارد. برخی کارشناسان معتقدند از شروع سن بلوغ که حدودا 10 سال می باشد، فعالیت نیمکره های مغز به صورت کامل از هم جدا می شوند و یادگیری زبان دوم به صورت طبیعی از بین رفته و یادگیری آن از طریق آموزش مستقیم، سخت تر و مشکل تر می شود.
طبق تحقیقات انجام شده در دانشگاه هانوفر پس از سال های نوجوانی، مغز دچار چالش های جدیدی درباره یادگیری یک زبان خارجی می شود. در این سنین نحوه یادگیری زبان، با خردسالی و کودکی، کاملا متفاوت است.

2) به اعتقاد برخی کارشناسان آموزش زبان دوم را باید به سنین هفت الی هشت سالگی موکول کرد.

آن ها معتقدند که در این سنین به دلیل آنکه کودک دچار تغییرات ذهنی نوجوانی نشده و از طرفی توانایی خواندن و نوشتن را دارد، بهترین سن برای آموزش زبان دوم می باشد.

3) به اعتقاد برخی دیگر آموزش زبان دوم بایستی در سن دو سالگی یا زودتر اتفاق بیوفتد.

اولین دلیل برای آموزش زبان دوم به کودکان در سنین پایین این است که کودکان قابلیت این را دارند که هر صدایی که می شنوند را تکرار کنند و تلفظ های جدید را زودتر از بزرگسالان یاد می گیرند.
همچنین طبق تحقیقات انجام شده افرادی که از کودکی تنها به یک زبان، یعنی زبان مادری خود تسلط پیدا کنند، احتمال کمتری دارد که بتوانند در زبان دوم هم همان تسلط عالی را پیدا کنند. اگر از ابتدا زبان دوم را در کنار زبان مادری به کودکان خود بیاموزید، کودک تمام جزئیات و ساختار آن زبان را درک خواهد کرد و کودک شما دوزبانه خواهد شد.
زیرا در خردسالی توانایی تطبیق یافتن با لهجه و تلفظ جدید بیشتر از بزرگسالی است و قواعد زبان در کودکان خردسال به صورت کاملا خود به خود فراگرفته می شود و فرد برای ارتباط برقرار کردن با استفاده از زبان دوم نیاز به فکر کردن ندارد. کودکی که به روش طبیعی و غیرمستقیم زبان دوم را بیاموزد، قطعا مهارت شنیداری و گفتاری خیلی خوبی پیدا خواهدکرد و زبان دوم را مانند زبان مادری صحبت خواهد کرد.
اما از طرف دیگر برخی از متخصصان دیگر به شدت معتقدند که کودک پیش از پنج سالگی نباید برای یادگیری زبان دوم تحت فشار قرار بگیرند زیرا تفاوت های دستوری در دو زبان، به اختلال و بی نظمی فکری کودک نیز منجر می شود چرا که کودک معمولا در هنگام گفتار، دو زبان را با یکدیگر مخلوط کرده و تا مدت ها نمی تواند آنها را از یکدیگر جدا کنند.

ویژگی های شخص آموزش دهنده زبان دوم به کودکان

شخصی که می خواهد زبان دوم را به کودک خود آموزش دهد بایستی دارای این سه ویژگی باشد:

ارتباط عاطفی

مهم ترین نقش را در یادگیری زبان دوم کودکان، معلم و یا شخصی دارد که می خواهد این زبان را به کودک آموزش دهد. زیرا هرچه سن کودک پایین تر باشد، دلیل خاصی برای همکاری با معلم خود نخواهد داشت و تنها دلیل ارتباط و همکاری با معلم برای کودک، ارتباط عاطفی قوی میان آن هاست. اگر کودک با معلم خود ارتباط عاطفی برقرارکند و او را دوست داشته باشد، زودتر آموزش های او را یادخواهد گرفت.
پس در ابتدای کار بیشتر از آنکه به نتیجه کار خود تمرکز کنید، لازم است معلمی را انتخاب کنید که با فرزندتان ارتباط عاطفی خوبی برقرار کند.

گرامر

همان طور که گفته شد، کودکان زیر6 سال به صورت طبیعی و ناخودآگاه و کودکان بزرگتر به طور مستقیم و با تمرین، گرامر و قواعد زبان دوم را از مربی یا کسی که از او زبان دوم را یاد میگیرند، می آموزند، پس میزان تسلط معلم بر روی گرامر بسیار مهم و ضروری است.

لهجه

متاسفانه این روزها بسیاری از اطرافیان ما با دارا بودن مدارک عالی از زبان های مختلف، یا قادر به درست صحبت کردن نبوده و یا حتی در هنگام صحبت با لهجه نادرست کلمات را تلفظ می کنند.
از بین بردن یا اصلاح لهجه کار بسیار دشواری است. به همین دلیل توصیه می شود که معلمانی را برای کودکان خود انتخاب کنید که دارای لهجه های درست می باشند تا کودک شما زبان دوم خود را به شیوه صحیحی بیاموزد و با بزرگ تر شدن، از صحبت کردن خود لذت ببرد.

نکاتی در آموزش زبان به کودک

رعایت نکات زیر به بهبود روند یادگیری کودک شما کمک خواهد کرد:

• برای آموزش بهتر زبان و کمک به تفکیک ذهنی کودک، در زمان های مشخصی به زبان دوم با او سخن بگویید.
• می توانید برای بهبود آموزش زبان دوم به کودک، از فیلم و موسیقی استفاده کنید.
• اگر والدینی که می خواهند که سه زبان مادری، پدری و رسمی را به کودک آموزش دهند، بهتر است هر یک از والدین به زبان خودش با کودک صحبت کند.
• اگر زبان شما با زبان رسمی جامعه متفاوت است نگران نباشید. شما در خانه به زبان خود صحبت کنید.
• کودکتان با قرارگیری در مدرسه و جامعه زبان رسمی را در کنار زبان شما یادخواهدگرفت.

سخن آخر

یادگیری زبان دوم در هر سنی امکان پذیر است. اما کودکان با شجاعت و پشتکار قوی تری نسبت به بزرگسالان این زبان را فرا می گیرند. زیرا یادگیری در کودکی باعث بهبود تلفظ و لهجه آن ها می شود. این موارد به علاوه ی نکاتی که در این مقاله گفته شد، بیانگر این است که یادگیری زبان دوم، در سنین کودکی بهتر است و سن یادگیری آن بسته به شرایط کودک شما بین 3 الی 8 سالگی می باشد. امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.