10 راهکار آموزش استفاده صحیح کودکان از فضای مجازی

فضای مجازی بخش بزرگی از زندگی اجتماعی و خلاقانه بسیاری از نوجوانان و کودکان را به خود اختصاص داده است.

راهنمایی های والدین می تواند به کودک کمک کند در حالی که از رسانه های اجتماعی مسئولانه، محترمانه و ایمن استفاده می کند، از آسیب های آن در امان بماند.

مزایای فضای مجازی برای کودکان

• سرگرمی و بازی های مناسب
• جنبه آموزشی برای مثال یادگیری زبان انگلیسی
• دسترسی رایگان و نامحدود به اطلاعات
• پیشرفت تحصیلی و ویدیو های اساتید مختلف
• آموزش صحیح ارتباط مجازی با دیگران
• طرز صحیح کار با نرم افزار های مختلف و پیشرفته را یاد می گیرند.

آسیب های فضای مجازی برای کودکان

• ممکن است حاوی مطالب غیر اخلاقی و نا مناسبی باشد زیرا فضای مجازی محیطی باز است و بهتر است کودکان با اجازه و یا حضور والدین از آن استفاده کنند.
• خیال بافی و رفتار پرخاشگرانه: کودکی که زیاد در فضای مجازی وقت می گذارند ممکن است به مرور زمان مرز بین خیال و واقعیت را گم کند. چنین کودکی از آسیب های اجتماعی فضای مجازی مصون نیست؛ آسیب هایی مثل تمایل به رفتار های پرخاشگرانه و بی اعتنایی نسبت به درد و رنج دیگران.
• روحیه خشن و عصبانی: ممکن است در فضای مجازی کودک بازی هایی خشن انجام دهد. بازی هایی که محتوای آن ها جنگی و کشتن دیگران است که این بازی ها کودک را خشن می کند و دوست دارد که این بازی ها را در واقعیت نیز اجرا کند.
• تقلید نادرست از شخصیت های مجازی: کودک خود را با شخصیت های موفق آشنا کنید نه شخصیت هایی که الگوی مناسبی برای فرزندتان نیستند.
• اعتیاد به اینترنت: یکی دیگر از دلایلی که موجب می شود معایب اینترنت پررنگ شود، اعتیاد کاربران بخصوص کودکان و نوجوانان است چرا که آن ها از عوارض و معایب استفاده بیش از اندازه از اینترنت آگاه نیستند و ممکن است با اعتیاد به اینترنت، سلامتی جسمی و روحی خود را به مخاطره بیاندازند. زمان استفاده از فضای مجازی را برای کودکان محدود کنید.
• شبکه های اجتماعی: کودک شما که هنوز مدرسه هم نرفته است و یا تازه رفته است لزومی ندارد در شبکه های اجتماعی فعالیت کند. می توانید بازی های آموزشی و کار با نرم افزار های مختلف گوشی را می توانید جایگزین شبکه های اجتماعی کنید.
• امکان دسترسی به اطلاعات شخصی و مالی والدین: همواره گزارش های بسیاری در فضای مجازی منتشر می شود که نشان می دهد کودکان بدون علم اطلاعات و امنیت سایبری، ممکن است به درخواست و ایمیل هکر ها و مجرمان سایبری پاسخ داده و اطلاعات مالی، کارت های بانکی و داده های شخصی والدین خود را دو دستی تقدیم آن ها کنند.
• آسیب های سلامت جسمانی: کم تحرکی، اختلال های حرکتی، خستگی چشم، چاقی و اضافه وزن از جمله آسیب هایی اند که سلامت جسمانی کودکانی را که زیاد با دستگاه های دیجیتالی و فضای مجازی سروکار دارند تهدید می کنند.
• مخاطرات جنسی یازورگویی سایبری: در این شیوه در حالی که یک کودک لزوما در معرض خطر فیزیکی نیست، اما ایمیل، چت یا پیام های متنی دریافت می کند که باعث می شود احساس خجالت، ناراحتی، افسردگی یا ترس شدید در او ایجاد شود. قلدری ها می تواند به عزت نفس کودک آسیب برساند و سلامت روانی آن ها را تهدید کند. شامل قرار گرفتن در معرض تبلیغات و بازاریابی بسیار هدفمند با سواستفاده از کودکان و نقض داده ها، مانند فروش داده های شخصی آن ها به سازمان های دیگر می شود.

آموزش صحیح کار با فضای مجازی به کودکان

1. به فرزندان خود تاکید کنید که هرگز آدرس، شماره تلفن و سایر اطلاعات شخصی نظیر نام و آدرس مدرسه و عکسای خصوصی خود را بر روی اینترنت اعلام نکنند. حتی دوستانشان.
2. استفاده از نرم افزار های امنیتی و محافظ: نرم افزار های مختلفی وجود دارند که با استفاده از آن ها می توانید دسترسی کودک به وب سایت های نا مناسب را محدود کنید.
3. کامپیوتر را به جای آن که در اتاق خواب کودکتان قرار دهید، در یکی از قسمت های اشتراکی خانه، مثل اتاق نشیمن بگذارید و ناظر استفاده کودک از آن در فضای مجازی باشید. همچنین از نظارت بر فعالیت کودک با دستگاه های هوشمند مثل تبلت و موبایل غافل نشوید. برای سیستم رمز بگذارید تا زمانی که شما سر کار و یا بیرون از منزل هستید کودک وقتش را با اینترنت هدر ندهد و معتادش نباشد.
4. اینترنت تصویری از دنیای واقعی است. بنابراین به فرزندان خود تفاوت بین درستی و نادرستی بر روی اینترنت را که همانند دنیای واقعی است، آموزش دهید.
5. نحوه احترام به سایر افراد در اینترنت را به فرزندان خود آموزش دهید. خصلت های پسندیده انسانی با نشستن پشت کامپیوتر تغییر نمی یابند. به کودک آموزش دهید به حرف ها و عکس ها در فضای مجازی اعتماد نکند اما او را دروغگو بار نیاورید.
6. نحوه رعایت حقوق دیگران در اینترنت را به فرزندان خود آموزش دهید.
7. کارتون، ویدیو ها و یا بازی هایی با هدف آموزش برایش انتخاب کنید.
8. الگوی مناسبی برای کودک خود باشید و استفاده از تلفن همراه را برای خودتان نیز محدود کنید. بازی های سنتی و یا تلویزیون دیدن یا کودک خیلی بهتر می باشد.
9. با کودک خود مهربان باشید تا به شما اعتماد کند و اگر خدایی نکرده در فضای مجازی اشتباهی کرد و یا تهدیدی از شخصی صورت گرفت بدون ترس با شما مطرح کند.
10. برای کودک زیر 10 سال خود شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام، تلگرام و... نصب نکنید. در عوض کار با نرم افزار های مختلف موبایل و کامپیوتر اعم از پاورپوینت و... را به او آموزش دهید. همچنین می توانید گشت و گذار صحیح در اینترنت را به او یاد بدهید. مفاهیم ساده ساخت پوشه یا همان Folder در کامپیوتر، پلی کردن موزیک، دانلود کردن عکس و فیلم، copy and paste و... را حتما در اولویت های آموزش خود قرار دهید.

نکته مهم

واضح و بی پرده به کودکتان بگویید فعالیت های او در فضای مجازی را زیر نظر دارید. البته قرار نیست از کار های کودکان جاسوسی کنید؛ چراکه با این کار اعتماد کودک از شما سلب خواهد شد و اگر در فضای مجازی اتفاق نا خوشایندی را تجربه کند، با شما در میان نخواهد گذاشت.

چه زمانی بیشتر از همیشه باید حواسمان به کودک باشد؟

• کودک از افراد ناشناس تماس های تلفنی دریافت کند.
• کودک به محض ورود والدین به اتاقش کامپیوتر را خاموش کند.
• سپری کردن مدت زمانی طولانی در فضای مجازی(به ویژه شب ها).
• کناره گیری کودک از اعضای خانواده و بی میلی به صحبت کردن درباره فعالیت هایش در فضای مجازی.
• کودک از ارتباط با انسان های جدید می ترسد و علاقه ای برای رفتن به بیرون ندارد.

جمع بندی پایانی

والدین گرامی فراموش نکنید آگاهی شرط اول امنیت است. همیشه در تکنولوژی و فضای مجازی بروز باشید و چندین پله از فرزند خود جلوتر باشید. از مشاور نیز می توانید در این موارد برای کنترل بهتر وضعیت کمک بگیرید. همیشه برای کودک خود وقت کافی بگذارید و با او صحبت کنید تا احساس تنهایی نکند و به فضای مجازی و دوستی های آنلاین اعتماد نکند. تجربه های واقعی بسیار بهتر از مجازی هستند پس با کار های خلاقانه او را از رویا پردازی دور کنید. با او مهربان باشید و او را دعوا و تنبیه نکنید تا اگر مشکلی برایش پیش آمد اولین نفر به شما بگوید.