اهمیت غذای کمکی برای کودکان
زمانی که کودک شما در سنین پنج تا شش ماهگی قرار می گیرد، در کنار تغذیه اصلی اوکه شیر است، به غذای کمکی نیز نیاز پیدا خواهد کرد.
در این دوره والدین بایستی کودک شیرخوار خود را به تدریج با غذاهای جامد آشنا کنند. زیرا در این دوره سنی، بدن کودک شما نیاز به غذای بیشتری دارد و شیر به تنهایی پاسخگوی نیازهای او نیست. به همین دلیل کودک شیرخواره نیاز به غذای کمکی خواهد داشت. البته والدین بایستی بدانند که غذای کمکی، همانطور که از نامش مشخص است، تنها کمکی برای تغذیه کودک است و غذای اصلی او همچنان شیر می باشد.
نخستین باری که به کودک شیرخوار غذای جامد می دهید، او صددرصد شگفت زده خواهد شد. این شگفت زدگی به این علت است که نوع و طعم غذا برای او نا آشنا و عجیب است. به همین دلیل ممکن است از این تجربه احساس خرسندی کند و یا اصلا از آن استقبال نکند.
چنانچه پس از غذا دادن به کودک شیرخوار، تمام غذا را از دهانش بیرون بریزد به این معنا نیست که کودک آن غذا را دوست ندارد بلکه به دلیل نا آشنا بودن غذای کمکی برای کودک، شیرخوار نمی داند که با آن چه که در دهان دارد چه باید بکند. والدین بایستی کودکان را کم کم با طعم های مختلف آشنا کنند و مزه های مختلف را به کودک معرفی کنند.
نکات مهم در نحوه تغذیه کودک شیرخوار
- زمان خاصی را برای آشنایی کودک خود با مزه های جدید در نظر بگیرید. برای مثال فقط هنگام صبحانه یا ناهار
- حتما با قاشق پلاستیکی به کودکتان غذا دهید.
- در ابتدا غذاهای نیمه جامد و شل را به کودکتان بدهید و او را کم کم برای غذاهای جامد آماده کنید.
- در تهیه غذای کودک بهداشت را رعایت کنید.
- هرگز با اجبار و زور به کودک غذا ندهید.
- قبل از دادن غذا به کودک از مناسب بودن دمای آن اطمینان حاصل کنید. برای کنترل دما می توانید از ظروفی که با افزایش دما تغییر رنگ می دهند استفاده کنید.
- هرگز غذاهای خام و سفت مانند تکه های هویج یا سیب را به کودک ندهید، زیرا اینکار باعث خفگی کودک می شود. می توانید غذاها ها را به صورت نرم و له شده (پوره) برای کودک تهیه کنید.
- هنگام غذا دادن به کودک حتما از پیشبند استفاده کنید. برای انتخاب پیشبندی مناسب شما می توانید از پیشبندهای مارک تیک تاک و برگ سبز استفاده کنید. والدین می توانند با مراجعه به فروشگاه اینترنتی سبزآبی اقدام به خرید انواع پیشبند نمایند. همچنین مقاله ضرورت بستن پیشبند را مطالعه نمایید.
غذاهای نامناسب برای کودکان شیرخواره
والدین بایستی دقت کنند که در زمان شیرخوارگی کودک، از دادن برخی مواد غذایی به آن جلوگیری کنند. بهتراست برای شروع تغذیه کمکی، از سبزی ها، میوه ها و برنج استفاده کنید و کم کم کودک را با مواد پروتئینی آشنا کنید. دقت کنید که انواع مواد غذایی را در ساعات مختلف به کودک بدهید تا در صورت بروز حساسیت و بروز علائمی مانند: تهوع، اسهال، استفراغ، خارش و کهیر، مشخص شود که حساسیت کودک نسبت به کدام ماده غذایی می باشد.
نمک:
هرگز به غذای کودک شیرخوار نمک نیفزایید. این کار فشار بسیار زیادی را به کلیه های او وارد می کند.
قند:
شیرخواران به قند و غذای شیرین نیاز ندارند. این بدین دلیل است که قند موجود در شیر مادر و سبزی ها و میوه ها نیازهای کودکان را برآورده می کند.
خشکبار و دانه های روغنی:
استفاده از خشکبار برای کودکان به کلی ممنوع می باشد، زیرا با مصرف خشکبار احتمال بروز آلرژی برای کودکان افزایش می یابد. همچنین به دلیل کم تجربه بودن کودکان، احتمال ورود دانه های خشکبار به حلق کودکان و خفگی آن ها افزایش می یابد.
شیرگاو:
همان میزان که مصرف شیر مادر برای کودکان مفید است، مصرف شیر گاو و یا سایر حیوانات و همچنین مصرف شیرهای پاستوریزه برای کودکان مفید نمی باشد. علت این موضوع آن است که به دلیل تغییراتی که در میزان چربی این شیرها داده شده است، معده کودک شیرخوار قادر به هضم این میزان چربی نمی باشد.
تخم مرغ:
مصرف تخم مرغ به تنهایی و غذاهای دارای تخم مرغ تا یکسالگی برای کودکان ممنوع می باشد.
ماهی:
تا دو سالگی معده کودکان قابلیت هضم غذاهای دریایی مانند تخم مرغ را ندارد و مصرف آن برای کودکان ممنوع می باشد.
مرکبات:
هنگام دادن مرکبات به کودکان، ابتدا مقدار کمی را به او بدهید و تحقیق کنید که آیا کودک احساس دل درد دارد و یا خیر. زیرا اکثر کودکان با مصرف مرکبات دچار دل درد می شوند. والدین در هنگام دادن مرکبات به کودکان، مراقب دانه های آن باشند.
مواد غذایی سفت:
مصرف هر نوع ماده غذایی سفت که ممکن است برای کودک ایجاد خفگی بکند، ممنوع است.
غذاهای کمکی مناسب برای کودک
همانطور که گفتیم کودکان شیرخواره توانایی خوردن غذاهای سفت و جامد را ندارند. والدین بهتر است که از غذای شل و نیمه جامد به عنوان غذای کمکی برای کودک خود استفاده کنند. در ادامه به معرفی چند غذای کمکی کودک و نحوه پخت آن ها خواهیم پرداخت.
فرنی:
یکی از رایج ترین غذاهای کمکی برای کودکان و نوزادان، فرنی است. طرز تهیه فرنی با آرد برنج برای کودک بسیار ساده است و والدین می توانند از آن به عنوان غذای کمکی برای کودک استفاده کنند.
مواد لازم برای تهیه فرنی:
- یک قاشق غذاخوری آرد برنج
- نصف قاشق غذاخوری شکر
- 5 قاشق غذاخوری شیر
طرز تهیه فرنی:
ابتدا آرد برنج را با آب و شکر روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید. سپس شیر را اضافه کرده و فرنی را هم بزنید تا غلیظ شود. غلظت فرنی این فرنی باید از شیر مادر کمی بیشتر باشد.
نکته: اگر می خواهید این فرنی را با شیر گاو تهیه کنید بهتر است که قبل از مصرف آن را کاملاً بجوشانید تا از بابت سلامت شیر مطمئن شوید.
حریره بادام
بادام حاوی مواد مغذی ارزشمندی برای رشد و تکامل مغز نوزاد می باشد. از جایی که کودکان شیرخواره توانایی خوردن بادام را ندارند، والدین می توانند از جایگزین حریره بادام برای آن ها استفاده کنند.
مواد لازم برای تهیه حریره بادام:
- بادام:7 عدد
- شکر: نصف قاشق مرباخوری شکر
- آرد برنج:یک قاشق مرباخوری آرد برنج
- آب:دو چهارم لیوان آب
طرز تهیه حریره بادام
ابتدا بادام ها را در ظرف آب گرم ریخته و بگذارید یک تا دو ساعت بماند. بعد پوست آن براحتی جدا شده و بادام ها را پوست بگیرید. سپس بادام را در مخلوط کن ریخته خوب پودر میکنی و سپس آرد برنج و شکر را اضافه کرده خوب مخلوط میکنید. مواد بدست آمده را با آب مخلوط کرده روی شعله می گذارید تا کم کم غلیظ شود. غلظت و قوام حریره بادام باید مانند شیر مادر باشد. گاهی خانم ها آرد برنج را خانگی درست میکنند که برای این کار دو روز برنج خوب و معطر را می خیسانید سپس آن را در آبکش ریخته و در پارچه خشک کنید سپس در مخلوط کن آرد برنج را درست کنید.
سوپ
سوپ یکی از خوشمزه ترین و مقوی ترین غذاهای ایرانی است که به دلیل وجود مواد غذایی پر خاصیت برای رشد و تقویت کودکان بسیار مناسب می باشد. سوپ یکی از غذاهایی است که می توان به عنوان غذای کمکی به کودکان داد.
مواد لازم برای تهیه سوپ
- ران مرغ 1 عدد
- هویج 1 عدد
- پیاز 1 عدد کوچک
- برنج 2 قاشق سوپخوری
- نخودفرنگی 2 قاشق غذاخوری
- سیب زمینی 1 عدد
- گوجه فرنگی 1 عدد
- جعفری 1 قاشق غذاخوری
- نمک به اندازه کافی
طرز تهیه سوپ
ابتدا 3 لیوان آب در قابلمه می ریزیم و آن را روی حرارت می گذاریم تا به جوش بیاید. سپس ران مرغ و پیاز را را داخل آب جوش قرار می دهیم و درجه حرارت را کم می کنیم. سپس هویج را شسته و آن را حلقه حلقه می کنیم. حال هویج و برنج را به مرغ می افزاییم و میگذاریم 30 دقیقه پخته شود. پس از آن سیب زمینی و گوجه فرنگی را به آن اضافه می کنیم و می گذاریم که در حرارت ملایم آرام پخته شود. در نهایت جعفری را به آن اضافه می کنیم و می گذاریم که سوپ کودک جا بیوفتد. پس از جا افتادن سوپ شما آماده است و می توانید از آن به عنوان غذای کمکی برای فرزندتان استفاده کنید. دقت کنید اگر کودک شما قادر به میل کردن سوپ نیست می توانید آن را داخل مخلوط کن ریخته و پوره آن را به فرزند دلبندتان دهید.
قوانین مهم در تغذیه کودک
تعریف و تحسین زیاد ممنوع
تعریف و تمجدید بهترین پاداش برای کودک است. اما والدین بایستی بدانند که فقط و فقط در قبال انجام کارهای خوب و مثبت کودک از او تعریف کنند. هرگز پس از خوردن غذاهای کم خاصیت و یا مضر و یا همچنین پرخوری، از او تعریف نکنند.
ثبات قدم و استمرار
والدین برای کودک خود یک برنامه غذایی مشخصی را تعیین کنند و طبق آن فرزند خود را سیر کنند. هیچگاه نه کمتر و نه بیشتر از حد معمول به کودک غذا ندهید. همچنین هیچگاه برای غذای اصلی کودک، جایگزین انتخاب نکنید، زیرا کودک موظف است غذای مورد نیازش را میل کند.
روال معین غذا خوردن کودک
برای غذا خوردن کودک تایم مشخصی را انتخاب کنید و سعی کنید هرروز سر تایم غذا را به او بدهید.
تنبیه
هیچگاه کودک را بر سرپرخوری و یا غذا نخوردن تنبیه و یا دعوا نکنید. زیرا اینکار باعث می شود که کودک خاطره بدی از غذا خوردن پیدا کند و این خاطره سال ها در ذهن او باقی بماند.
هشدار
چنانچه کودک شما تمایلی برای غذا خوردن ندارد، سعی کنید که پیش از رسیدن تایم غذا خوردن، به او هشدار و یادآوری کنید. زیرا زمانی که کودک مشغول بازی است، تمایلی برای خوردن غذا نخواهد داشت. بدین منظور دادن هشدار می تواند خیلی تاثیرگذار باشد.
مسئولیت پذیری
از ابتدا کودکان را ترغیب و تشویق کنید که خودشان مسئولیت غذا خوردن را به عهده بگیرند. در ابتدا حتی ممکن است که خودشان را کثیف کنند و کمی غذا به اطراف ظرف بریزند. اما نگران نباشید، شما می توانید از پیشبند برای غذا خوردن کودکان استفاده کنید تا مانع کثیف شدن لباس کودکتان شوید.
اگر به دنبال پیشبندی مناسب برای کودک خود هستید، ما به شما پیشبند های برند تیک تاک و برگ سبز (با مدیریت آقای آشور) را توصیه می کنیم.
