چگونگی درمان زردی در نوزادان
واژه زردی از منظر طب سنتی به معنای آتش گرفتن است، نه به معنای آنکه گمان کنید نوزادتان در آتش می سوزد اما به معنی گرمی بیش از حد تلقی می‌شود
پس بدانید هر چیزی که باعث خنکی آن نوزاد شود برایش مفید است خنکی نه به آن معنا که نوزاد را در یک تشت پر از یخ قرار دهید بلکه به معنای خوراندن مواد غذایی خنک و طبع سرد به مادر و شیر دادن به نوزاد است یا شستن نوزاد با عرق کاسنی یا خنک و مطلوب نگه داشتن فضای اتاق نوزاد و …
از منظر علم پزشکی، زردی، تجاوز بیلی روبین بیش از حد مجاز است در واقع بیلی روبین در بدن همه ی ما تولید می شود اما کبدِ ما این عامل دفعی را به خوبی شناسایی می کند و از بدن دفع می کند اما در نوزاد تازه به دنیا آمده به علت بالغ نشدن کبد این ماده (بیلی روبین) نمی تواند شناسایی و دفع شود به همین خاطر در بدن نوزاد تولید می شود اما دفع نمی شود این تولید و عدم دفع مداوم باعث تجمع بیلی روبین در بدن نوزاد می شود و تا جایی ادامه می یابد که زردی در پوست و مخاط چشم نوزاد هویدا می شود و مادر و پدر را آگاه می کند.
چه آزمایش هایی کار اندازه گیری زردی نوزاد را انجام می دهند؟
- آزمایش خونگیری از دست هست
- آزمایش خون از پا
- آزمایش پوستی با دستگاه بدون خونگیری
که هر سه این آزمایش ها اگر همزمان با هم انجام شوند هم یک عدد یکسان ندارند و یک درجه باهم اختلاف دارند پس اینطور نیست که هرسه یک عدد را نشان دهند.
در هر صورت آزمایش پوستی هم با آزمایش خون یکی دو درجه تفاوت دارد اما آسان بودن روش می ارزد.
چگونه زردی را درمان کنیم بیمارستان یا در خانه؟
اگر بخوام برایتان ساده و قابل فهم بگویم، درمان اصلی و مهم زردی نوزاد در واقع یک چیز است و آن هم دستگاه های فتوتراپی ست که شامل لامپ های ست که با پرتو آبی رنگ با یک طیف خاص درمان زردی را انجام می دهند حال این دستگاه چه در بیمارستان باشد چه در منزل باشد یک عمل را انجام می دهد و آن هم تابش نور است البته دستگاه بیمارستانی و خانگی تفاوت هایی با هم دارند از جمله تعداد لامپ ها، شما ممکن است در دستگاه بیمارستانی بشنوید تعداد لامپ ها به عدد دوازده یا حتی بیست برسد اما در دستگاه های با مجوز خانگی تعداد لامپ ها چهار، شش، و هشت می باشد و این به دلیل امن تر شدن دستگاه برای کاربرد خانگی آن است.
کالیبره بودن لامپ ها چیست؟
کالیبره بودن یا واسنجی در واقع مطابقت دستگاه با استانداردهای ملی است.
هدف کالیبراسیون در واقع کنترل پارامترهای دستگاه هایی است که عملکرد آن ها بر کیفیت فرایند تاثیر گذار می باشد.
در واقع دستگاه های فتوتراپی که وظیفه ی ساطع کردن تابش نور را بر عهده دارند دارای عمر مفیدی می باشند و مانند هر وسیله ای دیگر دارای تاریخ انقضا می باشند که این تاریخ با توجه به مارک دستگاه و نوع لامپ ها از 2 هزار ساعت تا 30/000 ساعت متغییر است.
اگر درجه زردی بین عدد ده تا بیست باشد می توان درمان را براحتی در منزل آغاز کرد زیرا این بیماری در مراحل اولیه بی خطر بوده و به راحتی قابل کنترل است و مزایای زیادی برای کودک و والدین آن که خواهان اجاره دستگاه هستند دارد.
مزایای اجاره دستگاه در منزل
- دور بودن نوزاد از خطر عفونت های بیمارستانی
- نزدیکی به مادر از لحاظ روابط عاطفی و وابستگی نوزاد به مادر و شیردهی توسط خود مادر
- از لحاظ هزینه های مالی و رفت و آمد به بیمارستان که مسلما اجاره دستگاه بسیار مقرون بصرفه خواهد بود
استفاده از دستگاه رفع زردی با چشم بند یا بدون چشم بند؟
نور این دستگاه ها همگی به رنگ آبی بوده و بیلی روبین (عامل زردی) را قابل دفع می کند.
این که برخی از دستگاه ها احتیاج به چشم بند ندارند به دلیل طراحی خاص آن هاست که باعث شده به دلیل ماندن سر نوزاد در خارج از دستگاه و پارچه ای که ما بین سر نوزاد و بدن وی که در داخل دستگاه قرار گرفته احتیاج به چشم بند نداشته باشد لیکن در همین دستگاه هم اگر بدون پارچه خواهان استفاده باشید باید از چشم بند استفاده کنید، گرچه اشعه یو وی از لامپ های مصرف شده در این دستگاه حذف شده اما باز هم باید چشم بند استفاده شود.
قرمزی پوست نوزاد در دستگاه رفع زردی
شما در حین مصرف دستگاه ممکن است شاهد کمی قرمزی یا پوسته پوسته شدن پوست نوزاد یا وجود رنگ آبی روی پوستش شوید که همگی جزو روند درمان هستند و خطرناک تلقی نمی شود اما این رنگی شدن بعد از مصرف چند ساعته حاصل می شود تنها کاری که لازم است انجام دهید می توانند یک یا دوبار بدن نوزاد را با دستمال مرطوب تر کنید و بعد از خشک شدن مجددا داخل دستگاه بگذارید که این کار در دستگاه های جدید با لامپ های ال ای دی زیاد انجام نمی شود چون این لامپ ها بی خطر ترین نوع لامپ ها هستند و در مورد پوسته پوسته شدن هم با اولین حمام نوزاد برطرف خواهد شد.
لازم است بدانید که اگر کودک دیگری در خانه دارید سعی کنید به او گوش زد کنید که به لامپ های این دستگاه خیره نشود و بهتر است از آن فاصله بگیرد.
شیر خشت و ترنجبین در درمان زردی
حدود نصف قاشق شیر خشت و یک قاشق ترنجبین را در یک لیوان آب جوش حل کنید و سپس می توانید با استفاده از یک پارچه نخی آنرا صاف کنید سپس به مادر بدهید.
سپس بعد از یک الی دو ساعت همچنان مادر به نوزاد شیر دهد.
این دارو را تا روزی 2 الی 3 بار مصرف کنید تا اثرش را بگذارد.
چند نکته:
ترتجبین شیرین است و نیاز به شیرین کردن ندارد.
شیرخشت به تنهایی هم میتواند اثر بخش باشد اما اثر ترکیبی این دو باهم بیشتر است.
اکر موفق به پیدا کردن شیرخشت نبودید از بیدخشت هم می توانید استفاده کنید.
علاوه بر این می توانید از عرقیجات مختلف مانند:
- عرق کاسنی
- عرق شاهتره
- عرق بید
هم استفاده کرد و به مادر خوراند.
مقداری ترنجبین را در اب حل کرده سپس یک پارچه را در ان بخیسانید و سپس روی پیشانی نوزاد یا پشت لاله گوش بگذارید.
شست و شوی نوزاد با عرق های خنک به ویژه کاسنی و عرق بید اثر قابل قبولی در کاهش زردی دارد، البته دقت داشته باشید این عرق ها را کمی حرارت بدهید تا دمای ولرم پیدا کنند و باعث افت دمای بدن نوزاد نشوند.
قطره زردی نوزاد یا بیلی ناستر
استفاده از قطره زردی نوزاد یا بیلی ناستر به همراه فتوتراپی و تغذیه مداوم کودک روش درمانی دیگری برای درمان زردی به شمار می رود.
ادویه برای مادر ممنوع است؟
بله درست است. استفاده از ادویه ها و به خصوص ادویه های تند چون فلفل، التهاب یا تخریب سلول های کبدی را همراه دارد. طبع صفرا گرم و خشک است و نوزاد نمی تواند این طبع را تحمل کند، حال اگر مادر ادویه مصرف کند، این ماده در شیرش ترشح می شود و پوست نوزاد رو به زردی می گراید. به طور کلی تمام ادویه های تند و سوزاننده مضر هستند و نباید مصرف شوند.
مادرها پیاز و سیر بخورند؟
در صورتی که پیاز و سیر به شکل خام استفاده شود، سبب بروز زردی می شود اما اگر پخته شود، مشکلی ایجاد نمی کند.
مهم ترین و مفید ترین درمان
شیردهی مداوم
کودک باید به طور منظم تغذیه شود. تغذیه منظم کمک می کند تا بیلی روبین شسته شود، همچنین به کارکرد کبد کمک می کند و بدن نوزاد آب کافی خواهد داشت.
حمام نوزاد با گل بنفشه و گل خطمی
یکی از درمان هایی که برخی متخصصان طب سنتی آن را پیشنهاد می دهند، حمام کردن نوزاد با عصاره یا جوشانده گیاه گل بنفشه و گل خطمی است. برای انجام این روش ساده، کافی است با اضافه کردن گیاه گل بنفشه و خطمی به آب گرم داخل وان نوزاد، او را حمام کنید.
نکات مهم تغذیه مادر هنگام وجود زردی در نوزاد
توجه داشته باشید زمانی که نوزاد زردی دارد، مادر باید از خوردن غذاهای دارای طبع گرم خودداری کند. مادران شیرده، عرق کاسنی و شاهتره را به نسبت مساوی مخلوط و روزی سه استکان مصرف کنند. مادران شیرده بهتر است مصرف شیرینی ها، غذاهای پرچرب، سرخ کرده، پرادویه، انواع بستنی، فالوده و مواد نشاسته ای را در ماه های آخر بارداری کم و حتی اگر می توانند قطع کنند. توجه داشته باشید در شرایط خاص جسمی نوزاد و بالا بودن میزان زردی، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و از روش های پیشنهادی برای درمان زردی نوزاد در خانه بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
