کودک درون گرا یا خجالتی

رفتار با کودک درون گرا شاید در ابتدا کار سخت و دشواری به نظر برسد. اما والدین می ‌توانند با آشنایی کامل و افزایش سطح آگاهی خود، بهترین برخورد را در مقابل آن ها داشته باشند.

تفاوت درون گرا بودن با خجالتی بودن

هرچند ممکن است خجالت و درون گرایی شبیه به هم تلقی شوند، اما دو موضوع متفاوت هستند. فرد درونگرا از تنها بودن لذت می برد و پس از گذراندن زمان زیاد با دیگران از نظر احساسی خسته می شود. فرد خجالتی لزوما مایل به تنها بودن نیست اما از ارتباط با دیگران به وحشت می افتد.
به عبارتی دیگر افراد درونگرا کمتر تمایل دارند با دیگران باشند و بیشتر به دنیای درونی خود علاقه مند هستند. جمع های شلوغ و پر سر و صدا معمولا این افراد را اذیت می کند و ترجیح می دهند در محیط آرام و کم هیاهو باشند. این افراد معمولا سرگرمی های کم هیجان و آرام را ترجیح می دهند و این ویژگی همیشه و حتی در خانه هم ادامه دارد. این کودکان می توانند از حقوق خود دفاع کنند، موفق باشند و از این لحاظ تفاوتی با افراد برونگرا ندارند.
اما خجالتی بودن به معنی شرم از ابراز وجود، کناره گیری از دیگران با وجود تمایل به روابط با آن ها، چسبیدن بیش از حد به والدین و... است که این رفتارها فقط در حضور افراد غریبه است. این کودکان معمولا بدون کمک دیگران قادر نیستند از حقوق خود دفاع کنند یا توانایی هایشان را بروز دهند.

درون گرایی را بشناسید

اولین کاری که باید انجام دهید آشنایی و درک درست از درون گرا بودن است. شما باید برخی از صفات رایج درون گرا ها را یاد بگیرید تا بدانید بعضی از ویژگی هایی که کودک شما نشان می دهد کاملا نرمال است و نگرانی ندارد.

نشانه های یک کودک درون گرا

• کنجکاو نسبت به محیط اطراف ولی محتاط در کشف آن: بسیاری از درون گراها ذهن بسیار هوشمندی دارند و ذاتا کنجکاو هستند. آن ها علاقه دارند بفهمند که دنیا چگونه می چرخد. از پرسیدن سوالات سخت هراسی ندارند. درون گراها همیشه دوست دارند تا جواب چراهای خود را پیدا کنند.
  
• بعد از انجام یک کار اشتباه در جمع، احساس حقارت و کوچکی می کند: سعی کنید اشتباهات او را یاد آوری نکنید.
  
• هنگام ملاقات فرد جدید سرد برخورد می کند ولی در خانه شاداب است: کودکان درون گرا در هنگام ملاقات با فرد نا آشنا، سکوت می کنند و از تماس چشمی اجتناب کرده یا پشت والدین خود قایم می شوند. این رفتارها برای این است که از ارتباط چشمی با افراد غریبه اذیت می شوند. کودکان درون گرا نیازمند زمان بیشتری، برای برقراری ارتباط با فرد جدید هستند. آن ها در خانه احساس راحتی و آرامش دارند و از اینکه با شما صحبت کنند و یا کارهای عجیب انجام دهند، ترسی ندارند. در واقع کودک درونگرا در کنار آشنایان و خانواده متفاوت به نظر می رسد و شخصیت برون گرا تری از خود نشان می دهد.
  
• بیان کردن نیازها و خواسته ها برای آن ها دشوار است: در اصل درون گراها شخصیتی به سمت درون دارند. آن ها ممکن است برای بیان کردن خود مدت ها در جستجوی کلمات درست باشند. در واقع درون گراها حافظه ی بلند مدت بهتری دارند تا حافظه ی کوتاه مدت. وقتی که کودک شما صحبت می کند، ممکن است بارها سکوت کند تا کلمه ی مناسب را پیدا کند. فرد درون گرا ممکن است از اینکه نمی تواند خود را بدرستی بیان کند، کلافه شود. در خردسالی، آن ها بیشتر به داستان ها، کتاب ها و هنر روی می آورند، زیرا این امکان را به آن ها می دهد تا بهتر خود را بازگو کنند.
• گوش دادن را به صحبت کردن ترجیح می دهند و در رابطه، بیشتر شنونده هستند. همچنین احساساتش را به راحتی بروز نمی دهد.
  
• استقلال بالا: کودک درون گرا بیشتر به ندای درونی خود گوش می دهد تا نظر دیگران. کودکان درون گرا در دنیای خود، بر روی پازل پیچیده ی احساسات و تفکر کار می کنند. باید بدانید کودکان درون گرا اگر نیاز به کمک داشته باشند معمولا از دیگران درخواست کمک نمی کنند. همواره سعی دارند که مستقل و خودکفا باشند. آن ها به انجام فعالیت های فردی بیشتر از کارهای گروهی علاقه دارند.
  
• عدم بروز هیجانات: این کودکان به راحتی هیجانات شان را بروز نمی دهند و با انجام یک کار اشتباه در جمع، احساس بدی خواهند داشت. عدم ابرازگری هیجان به این معنی نیست که به شما علاقه ندارند؛ بلکه این کودکان احساسات شان را در درون خود نگاه می دارند و در رفتارشان منعکس می شود.
  
• اول بازی دیگران را نگاه می کند و بعد به آن ها ملحق می شود. و تعداد دوستان محدود و معمولاً اندکی دارند. همچنین ترجیح می دهند کارها و بازی هایی که با تعداد اندکی از افراد انجام می شود، را انتخاب کنند.
  

حال اگر فرزند شما درون گراست، نکات زیر را بخوانید:

درون گرا بودن غیر عادی نیست و نباید از آن خجالت کشید.
بسیاری از افراد موفق، رهبران گروه ها، هنرمندان و کارآفرینان درون گرا هستند.

کودک شما هیج وقت دست از درون گرا بودن برنمی دارد.
با توجه به اینکه درون گرایی و برون گرایی ژنتیکی هستند، این ویژگی ها دگرگون نمی شوند. در واقع مغز درون گراها و برون گراها استفاده ی متفاوتی از مسیر عصب های شناختی می کند.

به آن ها آموزش دهید که احساسات منفی خود را تعدیل کنند.
می توانید به آن ها بگویید با اینکه در جشن مدرسه ممکنه خیلی راحت نباشی ولی دوست های جدید می تونی پیدا کنی. با دادن چنین بازخوردهایی به او یاد می دهید تا احساسات منفی خود را کنار بگذارد و قدم به دنیای بیرون بگذارد.

به کودکان درون گرا برچسب نزنید.
یکی از چالش های برخی از والدین ارتباط برقرار کردن با یک فرزند درون گرا باشد. نداشتن اطلاعات کافی و عدم آگاهی والدین از مفهوم درون گرایی و نپذیرفتن آن به عنوان یکی از الگوهای شخصیتی، ممکن است در مسیر تربیتی فرزندان درون گرا مشکلاتی را ایجاد کند.

کودک را جلوی دیگران سرزنش نکنید.
کودک تان کاری را فراموش کرده؟ درست تشکر نکرده؟ اگر بخواهید این موارد را در جمع و با چاشنی سرزنش به کودک درون گرا یادآوری کنید، فقط شرایط را بدتر کرده اید. در چنین شرایطی کودک به هیچ وجه آماده یادگیری نیست. اگر می خواهید رفتار کودک درون گرا را اصلاح کنید، دور از جمع این کار را کنید. همچنین سعی کنید به جای کودک صحبت نکنید. و لازم به ذکر است درباره مسائل شخصی او نیز صحبت نکنید. زیرا شاید فکر کنید اگر درباره سوتی ها و یا خرابکاری های کودک تان با بقیه حرف بزنید، با او شوخی کرده اید. اما از نظر یک کودک درون گرا، شما او را مسخره و تحقیر کرده اید. آن ها ریزترین، ساده ترین و اجتماعی ترین کارها را شخصی می دانند و دوست ندارند کسی راجع به آن چیزی بداند.

کودک درون گرا دوست دارد مستقل باشد؛ بنابراین تکالیف یا پروژه هایش را به تنهایی انجام می دهد. او شخصیت فردگرایی دارد پس او را مجبور به فعالیت های گروهی نکنید. برای کودکان درون گرا برنامه های شلوغ و پرفعالیت در نظر نگیرید. یک کودک درون گرا، زمان زیادی برای استراحت کردن نیاز دارد. در برنامه ریزی برای کودک خود دقت کنید که فاصله مناسبی بین فعالیت های اجتماعی اش در نظر بگیرید.

معرفی کتاب

کتاب جاده پیشرفت برای کودک درونگرا نوشته مارتی اولسن لانی است که با ترجمه مرضیه مروتی منتشر شده است. این کتاب به والدین می گوید به فرزند درون گرای خود کمک کنید تعارضات، زورگویی، و سایر چالش های اجتماعی را مدیریت کند.

توصیه های کاربردی

برای او ارزش قائل شوید و در پی هر پیشرفت کوچکی، او را تحسین نمایید.
نگذارید منزوی شود.
لازم نیست برایش تولد بگیرید و تمامی دوستانش را دعوت کنید. او را مجبور نکنید به تولد دوستانش برود و در جمعی از بچه ها حاضر شود.
معمولا کودکان درون گرا ترجیح می دهند فقط با یک نفر بازی کنند.
سعی کنید کودکی که به عنوان هم بازی برای او انتخاب می کنید، کوچک تر از او باشد، تا بتواند بر وی تسلط یابد و اعتماد به نفس پیدا کند.

نتیجه گیری

برای پرورش صحیح کودکان درون گرا نباید درون گرا باشید. کافی است وقت و دقت کافی برای شناخت فرزندتان و مرزهای شخصی او صرف کنید و دنیا را از دید یک کودک درون گرا ببینید. در برخورد با کودک درون گرا، به خصوص در جمع، بسیار هوشیار عمل کنید. ما در جهانی پرسرعت، چهره به چهره، و پر سر و صدا زندگی می کنیم که بیشتر مناسب حال برونگرایان است. پس واقع بین باشید و کودک درون گرای خود را درک کنید. در صورتی که بیش از حد خجالتی برخورد می کند؛ به یک روانشناس مراجعه کنید تا به شما و فرزندتان کمک کند.