علت سوالات عجیب و غریب کودکان
از این که کودک شما برای پرسیدن یک سوال تکراری به شما مراجعه کند، اصلا تعجب نکنید.
اگرکودک سوال نپرسد؛ دنیای پیرامونش را هم نمی تواند خوب بشناسد و منطق و عقلانیتش خوب شکل نمی گیرد و فکرش خلاق و فعال نمی شود.
کودکان در مراحل اولیه رشد، تفاوتی بین خود و دنیای پیرامونشان نمی بینند چون در این مراحل مرز بین خود و دنیای اطراف خود را تشخیص نمی دهند. کودک ممکن است بین دست خود و دست عروسکش هیچ تفاوتی قائل نشود چون هنوز نتوانسته دنیای بیرونی خود را درک کند.
کودکان مانند یک کاغذ سفید هستند که هیچ چیزی روی آن نوشته نشده و تمامی اطلاعات خود را از محیط اطراف خود چه از طریق خانواده و چه جامعه دریافت می کند. وقتی که بچه ها اطلاعات را جمع آوری کردند به تدریج شروع به پرسیدن سوال از والدینشان می کنند. هر چقدر کودک نسبت به محیط اطراف خود دقت بیشتری داشته باشد به همان اندازه سوالات بیشتری از خانواده خود می پرسد. در ابتدا سوالات کودکان عینی تر است یعنی چیزهایی که می بینند و در مورد آن ها از پدر و مادر می پرسند. اما به تدریج که سن کودک بالاتر رفت سوالات او انتزاعی تر می شود مثل خدا کجاست؟ بچه ها از کجا می آیند؟ خوب بودن یعنی چه؟ پس از مرگ با چه کسانی زندگی می کنیم؟ چرا او شبیه من نیست؟ و سوالاتی از این قبیل.
آیا می توانیم دروغ بگوییم؟
با این که در بسیاری از مواقع والدین در جواب سوالات کودک خود دروغ می گویند، اما سعی کنید هیچ گاه به این شکل جواب کنجکاوی های فرزندان خود را ندهید. در سنین پایین کودکان همه چیز را به دقت به ذهن خود می سپارند و جواب های غلط شما ممکن است تا مدت ها در یاد آن ها باقی بماند. از سوی دیگر بعد از این که آن ها جواب درست را پیدا کردند ممکن است شما را دروغگو بدانند و حتی اعتمادشان را به شما برای همیشه از دست بدهند.
آیا می توانیم کامل پاسخ ندهیم؟
اگر فکر می کنید با دادن یک پاسخ سریع، فرزندتان دست از سر شما برمی دارد، بدانید که سخت در اشتباهید. کودکان بعد از دریافت پاسخ از شما در مورد آن فکر می کنند. بنابراین از این که کودک شما برای پرسیدن یک سوال تکراری به شما مراجعه کند، اصلا تعجب نکنید.
زمانی که کودکان در برابر سوال خود توضیح مفصل دریافت می کنند بسیار راضی تر از زمانی هستند که یک جواب کوتاه دریافت می کنند.
گوش شنوایی برای حرف های کودک خود باشید
بچه ها بزرگ می شوند و شما نمی توانید مانع از این مسئله و مانع از ورود آن ها به جامعه و آشنایی با دوستانشان شوید. ورود به جامعه بزرگ تر با پرسیدن سوالات مختلفی همراه خواهد بود که یکی از آن ها سوالات جنسی بچه ها است. در این شرایط سعی کنید تنها به حرف های کودک خود گوش داده و اجازه دهید تا با آرامش خاطر هر ابهامی در ذهنش وجود دارد را به شما بگوید.
نه تنها در مورد این گونه سوالات بلکه به صورت کلی در مورد هر موضوع دیگری، اگر شما بتوانید گوش شنوایی برای فرزند خود باشید شک نداشته باشید که فرزند شما همه چیز را بدون هیچ کم و کاستی برای شما تعریف می کند و این رابطه دوستانه می تواند کودکان را از بسیاری از خطرات حفظ کند. بنابراین زمانی که متوجه شدید موضوع سوال او چیست عصبانی نشده و سعی کنید آرامش خود را حفظ نمایید.
وقتی سوالات و حرف های کودک شما به پایان رسید متوجه خواهید شد که او دقیقا چه چیزی می خواهد بداند و چه مقدار اطلاعات باید در اختیار او قرار داده شود.
سوالات راجب واقعیت های زندگیتان
چرا تو و بابا همدیگر را ترک کردید؟
همه یکی دارند چرا من نمی توانم داشته باشم؟
چرا من را ترک می کنی و سر کار می روی؟
چرا تو اجازه داری و من اجازه ندارم؟
این گونه سوالات کاملا به زندگی شما مربوط است. لازم نیست دقیقا علت طلاق را به فرزندتان توضیح دهید اما می توانید مفهوم طلاق را به او آموزش دهید. همچنین برای مثال اگر سیگار می کشید و کودک شما می پرسد که چرا تو می کشی ولی من نمی تونم بکشم؟ برای او توضیح دهید که عادت بدی است و در حال ترک آن هستید و بعد مفهوم عادت های خوب و بد را توضیح دهید و در زندگیتان برایش مثال بیاورید.
سوالات راجب مرگ و بالا رفتن سن
به کودکان درباره مرگ دروغ نگویید.
آن ها می توانند این حقیقت را بپذیرند. "آدم ها، حیوانات و حتی گل ها یک روز می میرند. این قانون طبیعت است. این یعنی برای هر کسی که متولد می شود جایی در دنیا هست. همه ما یک روز می میریم اما نه به این زودی. من وقتی پیر بشوم می میرم مثل مادربزرگ و تو بزرگتر می شوی مثل الان که ما هستیم. تو بچه های خودت را خواهی داشت بعد آن ها بزرگ می شوند تو پیر می شوی و آن ها را ترک می کنی اما یک زندگی فوق العاده، پر از ماجراجویی و اکتشاف خواهی داشت."
با سوالات جنسی کودک چه کنیم؟
نحوه تولدش
یکی از متداول ترین سوالاتی که بچه ها از شما می پرسند نحوه تولد آن هاست. زمانی که کودک زیر 8 سال از شما در مورد نحوه تولدش سوال می کند سعی کنید یک پاسخ کوتاه به او بدهید. برای مثال می توانید به او بگویید که یک دانه خیلی کوچک در شکم مادر رشد می کند و از آن دانه کوچک، بچه ها به دنیا می آیند.
معمولا کودکانی که در این سن قرار دارند به راحتی این پاسخ را پذیرفته و برخی از آن ها ممکن است از شما بپرسند که چرا پدرها نمی توانند بچه به دنیا آورند. در این شرایط نیز بهترین پاسخی که می توانید به آن ها بدهید این است که بدن پدرها با بدن مادرها تفاوت دارد. تنها مادر این توانایی را دارد که یک بچه زیبا مثل تو به دنیا بیاورد.
در سنین بالاتر از 8 سال، احتمال اینکه کودکان باز هم به سراغ این سوال بیایند وجود دارد و شما می توانید اطلاعات بیشتری را در اختیار کودک قرار دهید. مثلا به راحتی به کودک بگویید که اسپرم مرد و تخمک زن در رحم مادر به هم می پیوندند و یک کودک خلق شده و رشد می کند.
چنانچه حس می کنید توانایی شما برای به کار بردن بهترین کلمات و ارائه کامل ترین توضیحات کافی نیست می توانید به سراغ کتاب های مصوری که در این رابطه نوشته شده است بروید. این کتاب ها به خوبی می توانند به سوالات جنسی بچه ها پاسخ دهند.
سعی کنید از اسامی مستعار برای اندام های جنسی او استفاده نکنید
یکی از توصیه هایی که روان شناسان بر سر آن اتفاق نظر دارند این است که بر روی اندام های جنسی کودک اسم های مستعار نگذارید بلکه از کلماتی مانند واژن و یا آلت تناسلی استفاده کنید.
معمولاً کودکان بعد از 3 سالگی می توانند این اسامی را درک کنند. هر چند ممکن است این دو کلمه برای آن ها سخت و سنگین به نظر برسد اما دلیل علمی برای آنکه نام دیگری برای این اندام ها انتخاب شود وجود ندارد و بهتر است شما نیز این کار را نکنید.
لمس اندام جنسی توسط کودک
ممکن است بعضی از بچه ها شروع به لمس اندام جنسی خود کنند. این، موردی است که والدین را نگران و پریشان می کند. به همین دلیل نمی توانند آن طور که باید و شاید خود را کنترل کنند و کودک خود را به شدت تنبیه می کنند.
این کار نه تنها نمی تواند باعث رفع مشکل شود بلکه ممکن است کنجکاوی فرزندتان را افزایش دهد و این رفتار شما باعث می شود که کودکان نسبت به خود احساس بسیار بدی پیدا کنند. در این مواقع یا کودک از وجود خود شرم می کند و یا بر روی قسمت هایی که کسی نباید آن ها را ببیند حساس شده و تمرکز می کند.
اگر این رفتار او در مقابل دیگران انجام شده باشد به او یادآوری کنید که این کار، کار خوبی نیست و نباید کسی اندام آن ها را ببیند. کودکان بیش از آن چیزی که شما تصور می کنید حرف های شما را درک می کنند.
برای او اندام های خصوصی را با نام درست آن ها توضیح دهید اما سرزنششان نکنید.
چند نکته
- اگر فرزندان شما هم جنس نیستند بهتر است هر چه زودتر اتاق خواب آن ها را از هم جدا کنید تا برای بچه ها سوالات جنسی درباره ی خواهر و برادرشان به وجود نیاید.
- لازم است که والدین در حضور کودکشان از انجام رفتارهای جنسی پرهیز کنند.
- اگر والد جنس مخالف مجبور باشد کودک را به حمام ببرد باید حتما پوشش مناسب را در حمام رعایت کند.
- کودکان باید نسبت به سلامت کلی و نیازهای ایمنی بدن خود مسئولیت روزافزون پیدا کنند و بهداشت شخصی خود را با مسواک زدن، دوش گرفتن، رعایت تغذیه مناسب و تمیز بودن لباس زیرشان حفظ کنند.
در نهایت فراموش نکنید که آموزش مسائل جنسی باید تدریجی و گام به گام باشد.
توصیه های آخر
لازم نیست کودک بیشتر از آنچه درباره آن موضوع سوال کرده است بداند. به آن ها جواب های ساده بدهید. همچنین هیچ وقت با آن ها با حالتی برتری آمیز و لحن صدایی مثل معلم ها صحبت نکنید. آن ها را مسخره نکنید؛ سوالات بچه ها را حتی اگر عجیب است جدی بگیرید. مطمئنا فرزند شما در آینده سوالات بیشتری از شما دارد. آن ها را با جواب های اشتباه و نصفه نیمه گمراه نکنید.