انتقادپذیری در کودکان

انتقاد پذیری حسی است که باید به درستی در کودک خلق شود.

آموزش انتقاد پذیری به کودکان همیشه آسان نیست. به عنوان یک والدین، شما می ­ خواهید هر زمان از کودک خود محافظت کنید. اما لازم به یادآوری است که با ادامه تحصیل و بزرگ شدن، آموزش انتقاد پذیری به کودکان قسمتی اساسی از زندگی آن ها است.شما مسئول هستید تا حس انتقاد پذیری و روش انتقاد کردن صحیح از دیگران را در خانواده ایجاد و هدایت کنید تا کودک در جامعه با مشکل روبرو نشود.بنابراین با آموزش زود هنگام به آن ها می ­توانید نه تنها نحوه انتقاد سازنده بلکه با روش ­هایمناسب کودکان را آماده زندگی در جامعه کنید.

ریشه انتقاد کردن

متاسفانه در میان مردم انتقاد کردن به معنای گفتن بدی ها و ویژگی های منفی اطرافیانمان است. انتقاد از ریشه نقد کردن گرفته شده است و به معنای جدا کردن خوبی ها از بدی و یا جدا کردن ویژگی های مثبت از ویژگی های منفی است.اگر انتقاد به صورت سازنده و با مهارت های خاص خودش، بیان شود، بسیار تاثیر گذار است. ولی اگر انتقاد به صورت تند و با کلمات نا مناسب بیان شود، منجر به نشان دادن واکنش های منفی مثل عصبانی شدن، می شود.

برای داشتن ارتباطات میان فردی خوب، باید به شناخت کافی نسبت به ویژگی های مثبت و منفی رفتاری و شخصیتی خودمان برسیم. با این شناخت می توانیم نقاط منفی شخصیت مان را که منجر به ایجاد تعارض در ارتباطاتمان است را شناسایی و بر طرف کنیم و ویژگی های مثبت مان را تقویت کنیم. پس انتقاد پذیر بودن از مهارت های اساسی زندگی هر فردی است.
روحیه انتقاد پذیری را باید از همان دوران کودکی، در کودکان پرورش داد تا در بزرگسالی بتوانند پذیرای انتقاد اطرافیان باشند. همان طور که گفته شد خودشناسی می تواند در از بین بردن تعارض های بین فردی کمک کند. یکی از راه های رسیدن به خودشناسی پذیرفتن انتقاد های اطرافیان است. پس با توجه به اهمیت این مساله، باید افراد مهارت های انتقاد کردن را یاد بگیرند.

آموزش انتقاد پذیری به کودکان

این مهم است که هرگز از کودک بخاطر تلاش برای انجام کار ها برای خود یا هنگام تلاش برای بیان خود انتقاد نکنید مهم است که هنگام اشتباه آن ها را اصلاح کنید. اگر آن ها یک زرافه را یک فیل صدا می کنند به آرامی به آن ها بگویید که این یک زرافه است. ضروری است که کودکان از سن کم یاد بگیرند که همیشه درست نیستند و همیشه لازم نیست درست فکر کنند و درست بگویند.آموزش انتقاد پذیری به کودکان و انتقاد کردن همیشه آسان نیست. شما به عنوان والدین می خواهید از فرزند خود در برابر آسیب دیدگی احساسات خود محافظت کنید. اما یادآوری این نکته حائز اهمیت است که انتقاد سازنده در ادامه تحصیل و رشد در بزرگسالان، بخش اساسی زندگی آن ها است.

بیان ویژگی های مثبت

در هر انتقادی ابتدا باید، ویژگی های مثبت هر فرد را بیان کنیم. با این کار، احساس ارزشمندی و تعلق خاطر و اعتماد به نفس را در فرد بالا می بریم.

هنگام انتقاد، به عزت نفس فرزندتان آسیب نرسانید. هنگامی که کودک کار اشتباهی انجام داده است، کودک پشیمان شده و در حالت پشیمانی است، در این زمان وقتی والدین کودک را مورد انتقاد قرار می دهند، ابتدا باید کار خوب کودک را تأیید کنند و سپس به اشتباه اشاره کنند. کودک باید بداند که والدین فقط به تقصیر او خیره نشده اند. هنگام انتقاد از اشتباهات کودک، فقط در مورد کار های اشتباهی که در حال حاضر انجام شده است صحبت کنید و حساب های قدیمی را تحویل ندهید. موارد قبلی مورد انتقاد قرار گرفته اند و پرونده شان قبلا بسته شده است.

صبور باشید

لازم است این نکته را هم خودتان رعایت کنید و هم به فرزند تان آموزش دهید.در هر بار انتقاد کردن فقط یکی از ویژگی های منفی طرف مقابل تان را بیان کنید. گفتن همزمان چند ویژگی منفی در یک فرد منجر به نشان دادن واکنش های عاطفی منفی فرد می شود. همچنین احساس بی ارزش بودن و اعتماد به نفس پایین در فرد ایجاد می شود.

استفاده از جملات مناسب

سعی کنید کلمات و قواعد دستوری که در بیان جملات تان به کار می برید را بسنجید. بیان جمله مناسب می تواند در پذیرش انتقاد توسط کودک تان موثر باشد. هیچ گاه در انتقاد کردن جملات با فاعل (تو) را بیان نکنید. زیرا با این کارکودک خود را مقصر و سرزنش کرده اید. ولی اگر از فاعل من استفاده کنید، فرد مورد انتقاد قرار گرفته را کمتر دچار احساسات منفی می کنید. به طور مثال به جای گفتن«تو همیشه دیر به منزل می آیی! » می توانیم بگوییم«من از این که دیر به خانه می آیی بسیار ناراحت هستم.»

انتقاد ناپذیری والدین

گاهی برخی والدین با اینکه می دانند خطا هایی انجام می دهند یا رفتار درستی با فرزندان خود ندارند، انتقاد دیگران را در مورد رفتارهای خود نمی پذیرند و با پافشاری بر اعمال نادرست و تکرار اشتباه خود سعی در حفظ غرور یا قدرت خود در خانه دارند. انتقادپذیر نبودن والدین برای بچه ها به این معناست که هر فردی می تواند بدون توجه به ناراحتی اطرافیان هر کاری که دلش خواست انجام دهد و لزومی ندارد کسی بخواهد انعطاف پذیر باشد و خود را با شرایط و محیط تطبیق دهد. به طور حتم چنین بچه هایی با این طرز فکر، در زندگی کاری، خانوادگی و اجتماعی خود دچار مشکلات فراوانی خواهند شد.نیکوست که فرد موعظه کننده خود، نمونه کاملی از محتوای پند و اندرز خویش باشد و به عبارت دیگر، خود نیز به آنچه به دیگران سفارش می کند، عامل باشد.

پذیرش انتخابی انتقاد

گاهی اوقات، فرزندان تان به انتقادات شما گوش می دهند، اما کودک به انتقاد از پدربزرگ و مادربزرگ گوش نمی ­ دهد. به جز شما، او به انتقادات دیگران گوش نمی ­ دهد.
این پذیرش انتخابی انتقاد نیز قابل توجه و راهنمایی است. زمانی که اشخاص دیگری کودک شما را در نزد شما نقد می ­ کنند به او بگویید: “عزیزم، نگاه کن، عمه گفت در حین غذا خوردن نمی توانی به تلویزیون نگاه کنی. عمه حرف درستی زده تو باید با فروتنی آن را بپذیری.”
وقتی فرزندانتان بزرگ تر می­ شوند، از آن ها انتقاد بخواهید و هنگام دریافت رفتار های مناسب آن ها را الگوی خود قرار دهید. هیچ راهی بهتر از الگو برداری از رفتار برای نشان دادن انتقاد پذیری به کودک و چگونگی دریافت آن وجود ندارد.

جلسات ماهیانه

بهترین راهکار برای داشتن یک زندگی به دور از تنش و همچنین تربیت فرزندان با روحیه انتقاد پذیری، پیشنهاد می شود که در ماه حداقل یک بار جلسات خانوادگی با حضور همه اعضا وجود داشته باشد. در طول یک ماه از اعضا می خواهیم که تمام رفتار ها و حرف هایی که از اعضا خانواده شنیده اند را در کاغذشان یادداشت نمایند و در جلسات ماهیانه نسبت به آن ها با یکدیگر صحبت کنند.

در جمع از کودک انتقاد نکنید

در انتقادات تان تنها باشید و سایر اعضای خانواده را وارد موضوع نکنید. این که به طبع شما هر کسی به خودش اجازه دهد که کودک را مورد نصیحت و پند قرار دهد برای فرزند شما دشوار است و به همین دلیل هم هرگز انتقادات تان کارساز نخواهد بود، چه بسا سبب شرمندگی و شکستن غرور و ایجاد عقده در او می شود. بنابراین برای این که موعظه و پند، مفید باشد، باید به دور از حضور جمع و با زبان نرم و مهربان صورت پذیرد تا لجاجت کودک را به دنبال نداشته باشد.

انتقاد کنید مقایسه نکنید!

در انتقادات تان تنها باشید و سایر اعضای خانواده را وارد موضوع نکنید. این که به طبع شما هر کسی به خودش اجازه دهد که جوان را مورد نصیحت و پند قرار دهد برای جوان دشوار است و به همین دلیل هم هرگز انتقاداتتان کارساز نخواهد بود، چه بسا سبب شرمندگی و شکستن غرور و ایجاد عقده در او می شود. بنابراین برای این که موعظه و پند، مفید باشد، باید به دور از حضور جمع و با زبان نرم و مهربان صورت پذیرد تا لجاجت جوان را به دنبال نداشته باشد.