آموزش احترام گذاشتن به بزرگ تر ها
احترام گذاشتن یکی از مهارت های اجتماعی است که هر چقدر بهتر کودک آن را مراعات کند مورد پذیرش دوستان و خانواده قرار می گیرد.
مفهوم احترام برای کودکان
احترام، تحسین کردن و خوب نگاه کردن به یک فرد است. احترام همچنین اقدامی برای نشان دادن توجه و علاقه است. پس معنی احترام فراتر از گفتن "بله آقا"، "بله خانم"، یا چشم گفتن است. احساس احترام باید درون انسان به وجود بیاید و نمی توان کسی را مجبور کرد که حس احترام به شما داشته باشد و ما نمی توانیم آموزش احترام گذاشتن را در حین بی احترامی به فرزندان مان انجام دهیم.
برای آموزش کودک برای احترام گذاشتن به دیگران، باید ظرفیت های احترام اجتماعی را به بچه ها آموخت. بعضی اوقات، آن ها به گونه ای عمل می کنند که ما آن را بی احترامی ناشی از بی توجهی تلقی می کنیم. کودکان با احترام به دیگران به دنیا نمی آیند. مفهوم احترام را باید آموزش داد. در حالی که هر کودک دارای شخصیت متفاوتی است، همه کودکان باید آموزش ببینند که احترام قائل شوند. از زمان تولد، بچه ها می آموزند که جهان خود را با مهارت باید اداره کنند تا نیاز های خود را برآورده کنند.
تأثیر خانواده و والدین
کودک از هنگام تولد با اولین محیط اجتماعی یعنی خانواده رو به رو می شود. او در این زمان، معیار مشخصی از بد و خوب ندارد. او به تدریج با اعضای این جامعه کوچک و رفتار هایی که آن ها دارند آشنا می شود. اگر کودک از همان ابتدا احساس کند که در این محیط اجتماعی کوچک، احترام افراد محفوظ است، توهین و تحقیر در کار نیست، بزرگ تر به کوچک تر و کوچک تر به بزرگ تر احترام می گذارد، کم کم علاوه بر این که اهمیت احترام گذاری را درک می کند، خود به خود انسانی محترم و با شخصیت نیز بار خواهد آمد. اگر والدین می خواهند که فرزندانشان به آن ها توهین نکنند، خودشان نیز باید به فرزندانشان توهین نکنند.
تنبیه می تواند در آموزش کودکان به کار آید
به طور مثال پدر و مادری که هر دو کارمند و دارای فرزند هستند خود والدینی سالمند دارند که نیازمند توجه و مراقبت هستند. این افراد برای رسیدگی به امورات والدینشان، دو روز در هفته را به آن ها اختصاص می دهند و از سوی دیگر یک شب در هفته را در کنار آن ها سپری می کنند. آن ها هرگز یکدیگر را بابت نگهداری از والدین سرزنش نمی کنند و برای نگهداری از سالمندان ارزش قائل هستند. زیرا به اعتقاد آن ها رفتارشان الگویی برای فرزندانشان است. آن ها رسیدگی به سالمندان را تبدیل به ارزشی کرده اند که در آینده فرزندان نیز تاثیرگذار می شود.
واکنش نسبت به بی احترامی های کودک
هنگامی که فکر می کنید فرزندتان بی احترامی می کند آرام باشید و بیش از حد واکنش نشان ندهید.مسلما موقعیت هایی پیش می آید که کودکان کار های ناپسند و غیر محترمانه ای انجام می دهند، اما این می تواند به دلیل این باشد که آن ها راه بهتری در آن سن نمی شناسند. در این شرایط ما باید به آن ها آموزش دهیم. اما چگونه می توانیم احترام را با رفتار های نا محترمانه خودمان آموزش دهیم؟برای آموزش احترام نیاز است که آرام باشیم و خودمان را کنترل کنیم. اول باید تشخیص دهیم که آیا کودکمان بی احترامی می کند، سوء تفهامی پیش آمده و یا اینکه کودک ما هنوز یاد نگرفته که رفتار مناسبی در این موقعیت نشان دهد.
کودک را دعوا نکنید و در جمع به او تذکر ندهید. در جمع جای آموزش و تربیت نیست.
همچنین بهتر است شما هم در برابر کار های اشتباه خود متواضع باشید. یک بزرگسال بالغ هنگامی که اشتباه می کند مسئولیت آن را می پذیرد و عذرخواهی می کند.عذرخواهی از فرزند به معنی کم شدن اقتدار شما نیست. برعکس، اقتدار و اعتبار شما تقویت می شود. شما به فرزندتان رفتار درستی را نشان داده و با او اعتماد سازی می کنید و با این روش در آموزش احترام گذاشتن موفق تر خواهید بود.
رفتار در اجتماع
برای آموزش احترام گذاشتن به بزرگ تر ها در طول روز، به موارد رفتار های محترمانه یا غیر محترمانه اشاره کنید. در مورد رفتار با صندوقدار فروشگاه، دوست و یا افرادی که فرزندتان با او برخورد دارد، صحبت کنید. در مورد رفتار های مطلوب و رفتار های نا مطلوب کودکان و برنامه های تلویزیونی نیز بحث کنید.به طور کلی والدین اولین آموزگاران فرزند هستند می توانند الگوی مثبت و منفی برای فرزند باشند برای مثال رعایت نکات زیر در عین سادگی احترام به دنبال می آورد:
- در سال سینما، هنگام پخش فیلم، صحبت نکنید.
- وقتی به رستوران می روید پس از صرف غذا میزتان را مرتب کنید.
- موقع رانندگی به ماشین های مقابل راه بدهید (وقتی دیگران به همین ترتیب به شما احترام می گذارند، از آنها تشکر کنید).
- وقتی کسی صحبت می کند، تفاوتی نمی کند بچه باشد یا بزرگسال، وسط حرفش نپرید.
- موقع عطسه یا سرفه کردن، جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیرید.
- قبل از وارد شدن به اتاقی که درش بسته است، در بزنید.
- در اتوبوس و مترو صندلی خود را به کسی که ایستادن برایش دشوار است بدهید.
- در برخورد با فرزندتان و دیگران از لطفا و خیلی ممنون استفاده کنید.
چگونه حس قدردانی در کودکان را افزایش دهیم؟
در موقعیت های مختلف مانند مهمانی ها و دورهمی های دوستانه خانوادگی کودکان را تشویق کنید که رفتار مناسبی داشته باشند. برای مثال سلام کنند یا هنگام برداشتن چیزی از میزبان تشکر کنند. هنگامی که کودک بدون تشویق شما آن رفتار را انجام داد بعد از او قدردانی کنید تا اهمیت و ارزش رفتار مناسب برای کودک مشخص شود.
استفاده از کتاب داستان و قصه های مختلف
کودکان به دلیل قوه تخیل بالای خود هنگامی که داستانی را می شنود خود را به جای قهرمان داستان قرار می دهند و کار هایی که او انجام می دهد را تکرار می کنند. این تاثیر پذیری بالا باعث شده که کودکان بتوانند از این طریق مطالب بسیاری را یاد بگیرند. می توان به وسیله این روش و با سود بردن از خیال پردازی کودک رفتار های مناسب یا نا مناسب و پیامد هر کدام از این رفتار ها را برای او بیان کرد تا کودک متوجه عواقب هر یک از رفتار ها شود.
تفاوت ها
هرکس حق دارد که به طور مستقل فکر کند و موارد متفاوتی را دوست داشته باشد.این شامل کودکان هم می شود.هنگامیکه تفاوت های کودکان پذیرفته می شود، آنها احساس می کنند شنیده می شوند و مورد احترام قرار می گیرند. هنگامیکه میبینند چگونه با افراد با عقاید متفاوت برخورد می شود، یاد میگیرند که به همه افراد با وجود تفاوت هایشان احترام بگذارند.این فهم و تحمل تفاوت ها در سنین نوجوانی اهمیت زیادی پیدا میکند زیرا در آن سن هرچه پدر و مادر بگویند به نظر آن ها احمقانه می آید و شما می خواهید که فرزندتان بداند که چطور تحمل کند ودر آموزش احترام گذاشتن به کودکان موفق باشید.
بعضی والدین می خواهند روی علایق و رفتارهای فرزندشان کنترل کامل داشته باشند. اگر می خواهید فرزندتان به شما احترام بگذارد، به انتخاب های او احترام بگذارید و گام مهمی در آموزش احترام گذاشتن به کودک بردارید.
هرکسی اولویت ها و علایق خود را دارد. باید به آن ها اجازه داد انتخاب های خود را داشته باشند برای مثال در لباس پوشیدن، دختر من گاهی با جوراب های غیر همسان، زیر شلواری زیر لباس، تی شرت زیر پیراهن و موارد دیگر به پیش دبستانی می رود. این انتخاب های اوست.
سخن آخر
گاهی ممکن است با وجود تلاش های پدر و مادر برای یاد دادن مفهوم احترام و روش درست رفتار به کودکان در موقعیت های مختلف کودکان همچنان به رفتار های نا مناسب خود و بی احترامی به دیگران ادامه دهند و تلاش والدین برای یافتن علت این رفتار ها بی نتیجه می ماند. در این مواقع بهتر است با کمک از مشاوران و روان شناسان کودک علت این سوء رفتارها را پیدا شود. البته باید صبور باشید و الگوی مناسبی برای فرزند خود باشید.