خلاصه امور مهم نوزاد تازه متولد شده

مراقبت از نوزاد تازه متولد شده هر چند سخت است اما با لذت و هیجان زیادی همراه است.

طبق نظریه ی سازمان بهداشت جهانی، تا 24 ساعت بعد از زایمان، زنان نباید از بیمارستان مرخص شوند و باید تحت مراقبت قرار بگیرند. در بعضی مواقع که زنان در خانه زایمان می کنند نیز باید معاینات اولیه را در اسرع وقت و برای جلوگیری از عواقب بعدی انجام دهند.

مراقبت از نوزاد بعد از تولد

در آغوش گرفتن نوزاد

در صورتی که تا به حال از نوزادی مراقبت نکرده اید، باید یک سری اصول برای بغل کردن کودک را یاد بگیرید.

نوزادان تازه متولد شده، سیستم ایمنی قوی ای نداشته و لازم است قبل از اینکه آن ها را در آغوش بگیرید، دست های خود را شسته و یا با ماده ی صد عفونی کننده تمیز نمایید.

هنگام بغل کردن نوزاد سر و گردنش را با دست خود حمایت کنید زیرا نوزاد تازه متولد شده توانایی نگه داشتن سر و گردن خود را ندارد.

از تکان دادن های ناگهانی و محکم، خود داری کنید، زیرا این کار ممکن است منجر به خون ریزی مغزی آن ها گردد. در صورتی که می خواهید کودک خود را بیدار کنید او را تکان ندهید و به آرامی گونه ی او را نوازش کرده و یا پای او را بلند کنید. نوزاد خود را به صورت ناگهانی به هوا نیندازید و با او بازی های خشن انجام ندهید.

شیر دهی به کودک در هفته های اول تولد

نوزادان باید هر 3_1 ساعت از شیر مادر و یا شیر خشک تغذیه کنند. یعنی در 24 ساعت شبانه روز، 12_8 بار. وعده های غذایی منظم و دقیق به نوزاد برای وزن گیری کمک می کند. با بزرگ تر شدن نوزاد، وعده های غذایی کم تر شده و او می تواند در هر وعده غذای بیشتری بخورد.

بعد از تغذیه نوزاد، آروغ او را بگیرید حتی اگر این کار مدت زمان زیادی طول بکشد. این کار ها را انجام دهید:

• کودک را به صورت عمودی بغل کرده و سر او را روی شانه ی خود گذاشته و پشت او را به آرامی به صورت دایره ای ماساژ دهید.
• کودک را به شکم روی پا های خود بخوابانید، و با دست خود، سر کودک را بالا تر از سینه قرار داده و پشت او را ماساژ دهید.

مراقبت از بند ناف و پوشک کردن

برای پیشگیری از عفونت، بند ناف را تمیز نگه دارید. در صورتی که متوجه علائمی نظیر قرمزی، تورم و یا بوی نا خوشایند شدید حتما به پزشک مراجعه کنید. به طور معمول بند ناف بعد از چند هفته خشک شده و می افتد. برای نظافت بند ناف نیاز به شستن مکرر آن نیست، تنها از کثیف شدن آن جلوگیری نمایید. پوشک کودک را زیر بند ناف بسته و بند ناف را خشک نگه دارید. استفاده از دارو های ضد عفونی کننده مدت زمان افتادن بند ناف را طولانی تر می کند.

برای پوشک کردن، می توانید از پارچه های تمیز نخی و یا پوشک های یک بار مصرف استفاده کنید. کودک به طور میانگین حدود 10 عدد پوشک در طول روز نیاز دارد. ابتدا کودک را به پشت خوابانده و با یک دستمال مرطوب کشاله ی ران و ناحیه ی تناسلی نوزاد را تمیز کنید، در نوزادان دختر برای پاک کردن ناحیه ی تناسلی، از جلو به عقب ( برای جلوگیری از عفونت) این کار را انجام دهید.

لباس نوزادی سبز آبی محصولات سبز آبی

برای پیشگیری و یا بهبود دانه های قرمز ایجاد شده به دلیل سوختگی، از پماد و پودر بچه استفاده کرده و همچنین پوشک نوزاد را زود به زود تعویض نمایید. ناحیه ی مورد نظر را با آب ولرم و صابون، به آرامی بشورید. بعد از خشک کردن کودک، یک لایه ی ضخیم پماد سوختگی ( کرم های دارای اکسید) روی ناحیه ی قرمز بمالید. برای تهویه ی پوست نوزاد، اجازه دهید بخشی از ساعات روز را بدون پوشک سپری کند.

اگر بثورات و راش های ریز بیش تر از 3 روز ادامه داشتند، به پزشک مراجعه نمایید زیرا گاهی در اثر عفونت های قارچی این بثورات ایجاد می شوند و نیاز به داروی مخصوص دارند.

تنظیم ساعت خواب و استراحت نوزاد

در روز های ابتدایی بعد از تولد، نوزادان چیزی حدود 17_16 ساعت از روز را در خواب هستند و هر یک الی دو ساعت یک بار به علت گرسنگی، گرما و سرمای محیط و سایر محرک های بیرونی بیدار می شوند. به دلیل بیدار شدن های مکرر نوزاد در طول شب، ممکن است خواب شما نیز مختل شود، به همین منظور بهتر است، ساعات خواب خود را با کودک تنظیم کنید.

بعضی از نوزادان چرخه ی خواب منظمی ندارند و در طول روز به خواب عمیق می روند و شب ها بیدار و بی قرار هستند. اگر کودک شما جزو این دسته می باشد، نگذارید روزانه بیشتر از دو ساعت بخوابد و برای او یک برنامه ی روتین، قبل از خواب شب در نظر بگیرید. روتین هایی مانند، پخش موسیقی ملایم، استحمام، خواندن کتاب، تعویض پوشک و....نوزادان زیر یک سال را برای جلوگیری از سندروم مرگ ناگهانی در خواب به پشت بخوابانید.

حمام کردن نوزاد

اگر کودک شما از حمام کردن لذت می برد، می توانید زود به زود او را حمام کنید. البته این کار مستلزم مهارت و مراقبت می باشد. برای شستن پوست بدن او از صابون و یا شوینده های مناسب استفاده کنید زیرا برخی از صابون ها پوست نوزاد را خشک و آسیب پذیر می کنند. حدود 3_2 بار در هفته حمام کردن کودک کفایت می کند در سایر موارد کشاله های ران و ناحیه ی تناسلی را شسته و یا با دستمال مرطوب پاک نمایید. توجه داشته باشید که محیط حمام نسبتا گرم باشد تا بعد از در آوردن لباس های نوزاد، احساس سرما نکند.

از یک دستمال تمیز که با آب نمک دار شده برای پاک کردن چشم های کودک استفاده کنید و از گوشه ی داخلی چشم به طرف گوشه ی خارجی چشم بکشید، گوش های کودک را نیز به آرامی و با دستمال پاک نمایید. آب درون وان باید ولرم باشد که پوست کودک را نسوزاند، سپس به آرامی کودک را تا سینه در آب فرو ببرید و با یک دست سر او را حمایت کنید، توجه داشته باشید هنگام شستن سر نوزاد با یک دست پیشانی او را بپوشانید تا از ورود کف به داخل چشم های او جلوگیری کنید.

تغذیه نوزاد

کودکان تا 2 سالگی می توانند از شیر مادر تغذیه کنند. البته از 6_4 ماهگی می توانند خوردن برخی از آب میوه ها و سایر غلات را شروع کنند. زمانی که کودک بتواند سرش را بالا بگیرید و با قاشق غذا بخورد، می تواند خوردن غلات را شروع کند. می توانید برای شروع برنج را میکس کرده و با قاشق در دهان نوزاد بگذارید. هر روز یک آب میوه جدید را امتحان کنید تا از سلیقه ی غذایی کودک و حساسیت های او مطلع شوید.

رشد نوزاد

نوزاد رفته رفته بزرگ تر شده و شروع به غلت زدن می کند. سر و صدا های او بلند تر شده و برای درخواست های خود جیغ می زند. در این سن نگران گریه کردن و لوس شدن کودک نباشید پس تا می توانید به او محبت کرده و نیاز های او را برآورده سازید.

لباس سبز آبی برند های تیک تاک و برگ سبز

برقراری ارتباط با نوزاد

از لذت بخش ترین کار های مراقبتی بعد از تولد نوزاد، برقراری ارتباط عاطفی با او می باشد. نزدیکی با کودک ارتباط او را با والدین تقویت می کند. از بهترین راه ها در این زمینه، تماس پوست با پوست می باشد. تحقیقات نشان داده، نوزادانی که بلافاصله پس از تولد، تماس پوست با پوست با مادر دارند، ارتباط قوی تری با سینه ی مادر برقرار کرده و ضربان قلب منظم تری خواهند داشت. برای این کار می توانید نوزاد برهنه را روی پوست شکم خود قرار دهید. ارتباطات چشمی و کلامی نیز برای برقراری رابطه عاطفی با نوزاد بسیار مناسب است.

ماساژ دادن کودک به خصوص در نوزادان نارس و یا نوزادان دارای آسیب های جسمی، می تواند پیوند عاطفی او را با شما تقویت کرده و همچنین به رشد و تکامل او کمک کند.

یکی دیگر از راه های ارتباطی مادر و نوزاد، موسیقی های ملایم و آواز های کودکانه می باشد. کودکان با صدا های ریتمیک و شعر های کودکانه ارتباط برقرار می کنند. اسباب بازی های موزیکال و جغجغه ها می توانند حس شنوایی کودک را تحریک و تقویت نمایند.

دندان درآوردن نوزاد

زمانی که کودک شروع به دندان درآوردن می کند به دلیل خارش و سوزش لثه ها، تمایل به جویدن و گاز گرفتن سینه ی مادر و اسباب بازی ها را دارد. می توانید از دندان گیر های حلقه ای سیلیکونی استفاده نمایید.

رعایت نکات ایمنی

برای جلوگیری از خفگی، سوختگی و سقوط نوزاد موارد زیر را رعایت نمایید.

• اسباب بازی های ریز و آویز دار را در دسترس کودک قرار ندهید.
• طناب و بند های اطراف تخت و گهواره ی کودک را بیرون بیاورید،زیرا ممکن است دور گردن او پیچیده و کودک را خفه کند.
• از اسباب بازی هایی که قابل شکستن نیستند برای بازی با کودک استفاده نمایید.
• زمانی که نوزاد را بغل کرده اید، غذا و نوشیدنی های داغ را در دست نگیرید.
• برای جلوگیری از سوختن دهان و زبان نوزاد، دمای شیر خشک را چک کنید.
• نوزاد را در ارتفاع و روروک تنها رها نکنید.
• هنگام رانندگی کودک را در صندلی مخصوص کودک قرار داده، و هرگز او را تنها در ماشین رها نکنید.

سیگار کشیدن ممنوع

اگر سیگاری هستید سعی کنید بعد از به دنیا آمدن کودک، سیگار را ترک کنید و اگر این کار برایتان مقدور نیست، زمانی را برای کشیدن سیگار، دور از چشم کودک و بیرون از خانه، تنظیم کنید. دود سیگار می تواند مشکلات تنفسی جدی برای کودک شما ایجاد کند. برای اینکه الگوی خوبی برای فرزند خود باشید بهتر است جلوی کودک سیگار نکشید.

واکسیناسیون نوزاد

بعد از واکسیناسیون، کودک ممکن است تب کرده و احساس ناراحتی کند. برای کاهش تب از استامینوفن با دوز مناسب استفاده کنید. همچنین اگر جای واکسن قرمز و متورم شد، می توانید از یک حوله ی گرم برای از بین بردن التهاب و قرمزی استفاده نمایید.

حرف آخر

نوزادان تازه متولد شده تا 5_4 ماهگی، به دلیل سلامتی و نگهداری در حساس ترین دوره ی زندگی هستند. پس نیاز است تا با دقت و احتیاط از آن ها مراقبت کنید. در این زمینه می توانید از افراد با تجربه نظیر، والدین خود و یا کارشناسان مربوطه کمک و مشاوره بگیرید. بعد از به دنیا آمدن نوزاد، والدین برای نگهداری و مراقبت از او دچار نگرانی و استرس می شوند. که تا حدودی این امر طبیعی می باشد.