افسردگی پس از زایمان و راه های درمان آن

افسردگی پس از زایمان و راه های درمان آن

در اولین روزها و هفته های پس از زایمان، شخصی که به تازگی مادر شده است، احساسات گوناگونی را تجربه می کند. او ممکن است احساسات جدید و زیبایی مثل احساس افتخار، شادی و سعادت را داشته باشد و همچنین ممکن است احساسات ناخوشایندی مثل غم و ناراحتی را هم تجربه کند. برخی از این احساسات طبیعی هستند و پس از چند هفته فرد به حالت عادی بازمی گردد ولی برخی از آن ها غیرطبیعی هستند و ممکن است برای ماه ها باقی بمانند که به این حالت اخیر، افسردگی پس از زایمان گفته می شود. در ادامه به درباره افسردگی پس از زایمان و راه های شناخت و درمان آن به صورت کامل توضیح خواهیم داد.

افسردگی پس از زایمان چیست؟

افسردگی پس از زایمان نوعی از افسردگی است که یک مادر در چند هفته، چند ماه و یا حتی یک سال بعـد از تولـد نـوزادش تجربه می کنـد. ده تا شانزده درصد زنانی کـه افسردگی پـس از زایمان دارنـد در طـول دوران بـارداری شـروع بـه تجربـه ایـن حالت می کننـد. اگـر درمان نشود، این افسردگی می تواند ماه ها و حتی سال ها پس از زایمان نیز ادامه یابـد. هر چـه دوران افسـردگی طولانی تر شود، احتمال بهبـود فـرد کمتر و احتمال خطر خودکشی افزایـش می یابـد. طبیعـی اسـت کـه بسـیاری از مادران جدیـد بعـد از تولـد نـوزاد خود اندکی احساس ناراحتی داشته باشند ولی اگـر این حالت برای بیش از دو هفته ادامه یابد و بـر توانایی شما در مراقبت از خود و کودکتان تاثیـر بگذارد دراین حالت دیگر شما به افسردگی پس از زایمان مبتلا شده اید.

علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان چیست؟

افسردگی پس از زایمان علائمی دارد که در ادامه به معرفی برخی از این علائم خواهیم پراخت:

• احساس غم و اندوه شدید، پوچی یا ناامیدی
• احساس برانگیختگی و خشم
• گریه کردن مداوم یا بیشتر وقت ها قرار داشتن در آستانۀ گریه
• بی علاقگی یا لذت نبردن از فعالیت ها و سرگرمی های معمول خود
• دشواری در به خواب رفتن در آغاز شب یا مشکل در بیدار ماندن طی روز
• از دست دادن اشتها یا خوردن بیش از حد
• احساس گناه شدید
• حس بی ارزش بودن زندگی
• احساس ناتوانی در کنار آمدن با مسائل
• داشتن افکار منفی در مورد خودتان
• ترس از تنها ماندن با کودکتان
• حس ترس بی دلیل و غیرقابل کنترل
• وسواس بیش از حد
• حواس پرتی
• داشتن رویاهایی در مورد آسیب دیدن کودکتان
• مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
• کناره گیری از دوستان و خانواده
• بی علاقگی به کودک
• ناتوانی در مراقبت از کودک
• احساس خستگی شدید و رخوت

اگر از علائم فوق، پنج مورد یا بیشتر را تقریباً هر روز و در بیشتر طول روز، به مدت حداقل دو هفتۀ متوالی تجربه کردید، ممکن است مبتلا به افسردگی پس از زایمان شده باشید.

عوامل بروز افسردگی پس از زایمان

برخی عوامل ممکن است منجر به بروز و یا تشدید افسردگی پس از زایمان شوند. زنان مبتلا به افسردگی و سایر وضعیت های سلامت روان با ریسک بیشتری از PPD مواجه هستند.

عوامل زیر موجب افزایش ریسک این افسردگی می شوند:

1. تغییرات هورمونی که پس از تولد کودک پیش می آیند.
2. عوامل استرس زای روانی از جمله فشارهای مالی، تغییرات شغلی، بیماری یا مرگ عزیزان
3. تغییرات در روابط اجتماعی یا فقدان شبکه پشتیبان قوی
4. پرورش کودک با نیازهای خاص یا نوزادی که به مراقبت چالش برانگیز نیاز دارد
5. داشتن سوابق خانوادگی از مسائل بهداشت روانی

از آنجا که سوابق قبلی شخص دارای افسردگی می تواند خطر ابتلای به افسردگی پس از زایمان را افزایش دهد، لذا اگر در گذشته درگیر افسردگی یا اضطراب بوده اید،حتما پزشک خود را در جریان بگذارید. این اختلال می تواند تمامی بانوان و از جمله بانوانی که زایمان طبیعی داشته اند و کودک را سالم به دنیا آورده اند را نیز تحت تاثیر قراردهد.

راه های درمان افسردگی پس از زایمان

افسردگی درمان نشده می تواند گیج کننده و حتی ترسناک باشد و وضعیت شما را بدتر کند. لازم است بدانید که این عارضه تا حد بسیار زیادی قابل درمان است، بنابراین لازم نیست که بترسید یا دلهره ی بدی داشته باشید. درمان به موقع، شرایطی را فراهم می کند که از عمیق تر شدن افسردگیتان جلوگیری می کند. زمان درمان افسردگی پس از زایمان با توجه به شدت افسردگی و نیازهای شما متفاوت است.
اگر علائم افسردگی پس از زایمان دارید، با پزشک خود یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که بطور منظم به مشاور مراجعه کرده و یا داروهای ضدافسردگی مصرف کنید. اما گاهی هر دو درمان همزمان توصیه می گردند. اگرچه اختلال افسردگی پس از زایمان، در برخی موارد خود به خود رفع می شود، ولی علائم با کمک دارو و گفتار درمانی خیلی سریع از بین می روند.
درمان افسردگی پس از زایمان اغلب با روان درمانی (که همچنین گفتار درمانی یا مشاوره بهداشت روان نیز نامیده می شود) و یا دارو درمانی و یا هر دو راهکار، انجام می شود.

روان درمانی

صحبت با روان پزشک، روان شناس یا سایر متخصصان بهداشت روان درباره نگرانی ها اغلب روشی مناسب برای درمان افسردگی پس از زایمان است. به کمک تراپی برای مقابله با احساسات می توانید راه های بهتری پیدا کنید، مشکلات خود را حل وفصل کرده، اهداف واقع بینانه ای برای خود تعیین کرده و به روشی مثبت به شرایط پاسخ دهید. برخی اوقات خانواده درمانی یا رابطه درمانی نیز کمک کننده است.

مصرف داروهای ضدافسردگی

پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی را به شما پیشنهاد دهد. اگر کودک خود را با شیر مادر تغذیه می کنید، هر دارویی که مصرف کنید وارد شیر می شود. با این وجود می توانید طی دوران شیردهی، بیشتر از داروهای ضدافسردگی با خطر عوارض جانبی کمتر برای کودک استفاده کنید. اما حتما پیش از مصرف داروهای ضدافسردگی با پزشک خود مشورت کنید.

درمان افسردگی پس از زایمان با روش های مناسب، اغلب اوقات به سرعت انجام می شود. در برخی موارد، افسردگی پس از زایمان ممکن است ادامه پیدا کند و به افسردگی مزمن تبدیل شود. برای رسیدن به احساسات بهتر، تداوم درمان افسردگی پس از زایمان، بسیار مهم است.

روش های زیر ممکن است برای مدیریت استرس شما و در نهایت درمان افسردگی پس از زایمان مفید باشند:

• تغییرات سبک زندگی
• داشتن خواب کافی
• ورزش کردن
• معاشرت با دوستان و آشنایان
• خوردن وعده های غذایی مقوی
• از دیگران بخواهید از کودک تان مراقبت کنند تا بتوانید مدت بیشتری استراحت کنید.
• سبک های زندگی سالم را انتخاب کنید.
• فعالیت های بدنی مانند پیاده روی به همراه کودکتان و سایر تمرینات ورزشی را در برنامه روزانه خود جای دهید.
• سعی کنید استراحت کافی داشته باشید. غذاهای سالم بخورید و از مصرف الکل بپرهیزید.
• زمانی را به خودتان اختصاص دهید.
• از منزوی بودن و گوشه گیری اجتناب کنید. با همسر، خانواده و دوستان خود درباره اینکه چه احساساتی دارید صحبت کنید. از سایر مادران درباره تجربیات شان بپرسید.
• درخواست کمک نمایید. سعی کنید افرادی که به شما نزدیک می شوند را بپذیرید و راجع اینکه به کمک نیاز دارید آنها را در جریان بگذارید. اگر کسانی پیشنهاد مراقبت از کودک را به شما می دهند، اجازه این کار را به آنها بدهید. اگر می توانید بخوابید، خواب نیمروز داشته باشید، ممکن است بتوانید به سینما بروید یا دوستانتان را برای صرف قهوه ملاقات کنید. همچنین می توانید برای بهبود خواب کودک و آرام کردن او از مهارت های والدین از جمله تکنیک های مراقبتی بهره ببرید.
• به یاد داشته باشید مراقبت از کودک تان مستلزم مراقبت از خودتان است.

خلاصه

در این مقاله درباره افسردگی پس از زایمان و راه های های درمان آن صحبت شد. امید داریم که هیچ یک از بانوان دچار این بیماری نشده و چنانچه درگیر این بیماری شدند، خیلی زود بهبود یابند. بانوان می توانند با توجه به نکات ذکر شده در این مقاله، تا حد زیادی به تشخیص و یا درمان افسردگی پس از زایمان بپردازند.