سنگ کلیه در بارداری
سنگ کلیه می تواند وضعیتی بسیار دردناک باشد، به خصوص اگر باردار هستید.
بارداری، احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش نمی دهد ولی در این دوران تشخیص سنگ کلیه پیچیده تر بوده و روش های معمول درمان، به علت خطراتی که می تواند برای جنین داشته باشد دشوارتر است. اگر چه بیشتر موارد سنگ کلیه بدون نیاز به درمان، دفع می شوند اما برخی از آن ها ممکن است درد شدیدی را برای مادر ایجاد کنند. سنگ کلیه در سایر مواقع شاید یک مشکل معمولی باشد ولی محدودیت هایی که در زمان بارداری وجود دارد مقداری این مشکل را سخت کرده است.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ از رسوب مواد معدنی حل شده در ادرار تشکیل می شوند. هنگامی که سطح غلظت این مواد به یک مقدار خاص می رسد، آن ها متبلور و تبدیل به سنگ کلیه می شوند. سنگ کلیه در اندازه های مختلف ایجاد می شود و ممکن است در کلیه باقی بماند یا رو به پایین به سمت مثانه حرکت کند.
انواع سنگ کلیه
- سنگ هایی که از کلسیم بلااستفاده استخوان ها و عضلات در ترکیب با اگزالات یا فسفات تشکیل می شوند. این نوع سنگ رایج ترین نوع سنگ کلیه است.
- سنگ های حاوی منیزیم و آمونیاک مواد زائد: این نوع سنگ ها، سنگ های استروویت می گویند و پس از عفونت های ادراری این سنگ ها تشکیل می شوند.
- سنگ های اسید اوره: این سنگ ها غالباً بخاطر مصرف مقادیر بسیار زیاد غذاهای پروتئین دار ایجاد می شوند.
- سنگ های سیستئینی: سنگ سیستینی از ماده ای شیمیایی به نام سیستین تشکیل می شود که به طور طبیعی در بدن تولید می شود. سنگ سیستئینی نوع بسیار نادری از سنگ کلیه است و در اثر ابتلا به اختلالی ژنتیکی ایجاد می شود که باعث می شود سیستین از کلیه وارد ادرار شود.
علائم سنگ کلیه در بارداری
تهوع و استفراغ زیاد
وجود خون در ادرار
درد در پهلوها، پایین کمر یا شکم
احساس درد شدید
درد در حین دفع ادرار
علت ایجاد سنگ کلیه در بارداری
سابقه ی خانوادگی سنگ کلیه
آرایش ژنتیکی بدن نیز می تواند احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد. چنانچه درصد شیوع هیپرکلسیوری در خانواده تان بالا باشد، خطر ایجاد شدن سنگ کلیه در دوران بارداری افزایش می یابد. هیپرکلسیوری به عارضه ای گفته می شود که مقدار زیادی کلسیم در ادرار وجود دارد.
کاهش مایعات
مصرف نکردن مایعات کافی یکی از دلایل متداول تشکیل سنگ کلیه است.
زمانی که مایعات بدن کم می شود، غلظت مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر در ادرار افزایش می یابد و در نتیجه سنگ کلیه ایجاد می شود. نیاز بدن به آب و مایعات در دوران بارداری بیشتر می شود. بنابراین چنانچه مادر آب کافی ننوشد، خطر ایجاد سنگ کلیه افزایش می یابد.
پس کاهش مصرف آب و درنتیجه، کاهش میزان ادرار، در این صورت ادرار با کلسیم و دیگر مواد معدنی اشباع می شود.
تصفیه بیش از حد در بدن
به علت افزایش فعالیت تصفیه کنندگی کلیه، مقدار اسید اوریکی که دفع می شود افزایش می یابد و این قضیه می تواند زمینه را برای تشکیل سنگ کلیه اسید اوریک، فراهم سازد.
بزرگ شدن رحم
بخش فوقانی دستگاه ادراری در دوران بارداری ممکن است بزرگ شود که منجر به پاکسازی ناقص ادرار و افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه می شود.
مصرف بالای کلسیم
به بانوان باردار توصیه می شود که کلسیم بیشتری مصرف کنند. این توصیه ی تغذیه ای فشار بیشتری را به کلیه ها وارد می کند و در نتیجه سنگ در کلیه ها تشکیل می شود. به علاوه زمانی که بدن مقدار زیادی کلسیم را برای کمک به رشد نوزاد جذب می کند، خطر ایجاد سنگ کلیه بالاتر می رود.
انواع بیماری ها
اختلالات مربوط به طناب نخاعی
ابتلا به آی.بی. اس (سندروم روده ی تحریک پذیر)
بیماری پرکار بودن پاراتیرویید
نقص ها یا ناهنجاری های مادرزادی در ساختار کلیه ها، حالب یا مجرای ادراری و مثانه
عفونت های مجاری ادراری
چاقی و اضافه وزن
آیا حتما باید به دنبال درمان باشیم؟
سنگ کلیه در زنانی که باردار نیستند به راحتی درمان می شود اما در زنان باردار ممکن است باعث عفونت کلیه شود. عفونت کلیه می تواند سلامت جنین را به خطر بیندازد. و همچنین مواجه شده زنان باردار با خطراتی از قبیل:
- فشار خون بالا
- دیابت در دوران حاملگی
- زایمان زودرس
- کم وزنی نوزاد در هنگام تولد
درمان خانگی سنگ کلیه
مصرف آب بیشتر
نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در روز به رقیق تر شدن ادرار و کاهش مواد معدنی و نمک های ارگانیک آن کمک می کند. همچنین کمک می کند سنگ های کوچکتر از کلیه خارج شوند.
مصرف میوه
مصرف میوه هایی همچون هندوانه، طالبی، انار، لیمو شیرین، بلوبری، هلو و غیره که آب زیادی دارند نیز می تواند مثمر ثمر و مفید باشد.
پرهیز از مصرف آبمیوه های صنعتی
آبمیوه های بسته بندی شده غنی از مواد معدنی و نمک های ارگانیکی هستند که می تواند باعث تشدید این عارضه شود و وضعیت سنگ کلیه را وخیم تر می کند.
لیمو
لیمو می تواند سنگ کلیه در اندازه متوسط را بشکند و مجاری ادرار را باز کرده و به دفع سنگ با درد کمتر، کمک کند. لیمو شیرین نیز می تواند انتخاب مناسبی باشد.
سرکه سیب
سرکه سیب حاوی اسید استیک است که سنگ کلیه را حل می کند. تنها افزودن یک قاشق غذا خوری به یک لیتر آب و نوشیدن آن در طول روز، می تواند موثر باشد. با این حال حتما قبل از این کار با پزشک خود مشورت کنید چرا که ممکن است مصرف سرکه در دوران بارداری برایتان محدودیت داشته باشد.
درمان پزشکی سنگ کلیه
درصورت عدم کارکرد روش های درمان خانگی سنگ کلیه در بارداری، درمان های دارویی ضرورت پیدا می کند. مصرف داروهای حاوی استامینوفن مانند تیلنول می توانند بطور موقت درد حاصل از سنگ کلیه را کاهش دهند. ولی در صورت وجود درد ممتد، علائم عفونت یا درد زایمان زودرس احتمالاً به جراحی نیاز خواهید داشت.
جراحی:
اورتروسکپی یا سنگ شکن
لوله یا استنت گذاری
اشعه ایکس
پیشگیری از سنگ کلیه
- درخواست از پزشک برای بررسی داروهایی که مصرف می کنید و می توانند علت تشکیل سنگ باشند.
- اجتناب از نوشیدن چای یا قهوه به مقدار زیاد. مصرف زیاد آب
- همیشه پیش از ایجاد تغییر در رژیم غذاییتان با پزشک خود صحبت کنید.
- دریافت کردن درمان سریع و مناسب برای عفونت های ادراری.
- در حین پخت و پز به غذا نمک نزنید و نمک پاش را نیز سر سفره نگذارید.
- ادرار خود را برای مدت طولانی نگه ندارید.
- در حین پخت و پز به غذا نمک نزنید و نمک پاش را نیز سر سفره نگذارید.
- در صورت وجود هرگونه درد غیرمعمول در ناحیه شکم بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- از میوه ها و سبزیجات آبدار استفاده کنید.
توصیه آخر
با خواندن این مقاله ترس به خود راه ندهید. بدنی هر فردی شرایط منحصربه فرد خود را دارد.
اگر دچار سنگ کلیه شدید، آرامش خود را حفظ کنید. ابتدا این موضوع را حتما با پزشک خود درمیان بگذارید سپس درمان های خانگی ذکر شده در این مقاله را شروع کنید. دارو هایی که دکتر برای شما تجویز می کند را با دقت مصرف کنید.
اکثر سنگ کلیه ها کوچک هستند و بین سه الی شش هفته با رعایت دارو ها و درمان خانگی، دفع می شوند. با رعایت کامل، خطری جنین شما را تهدید نمی کند.
اگر سنک کلیه شما بزرگ باشد نیز پزشک متخصص طی جراحی آن را خارج می کند. پس جای نگرانی ندارد.
